free web counter
greyhound runningHurricaneRunning Ostrich

Thursday, December 31, 2009

Kawlram nih Russia sinin MiG-29 vanlawng 20 an cawk

Russia nih Kawlram sinah MiG-29 Jet vanlawng phun a zuar tiah kan hnu December 23, 2009 ni ah Russia ramchung chuak Kommersant thawngthanhca nih a tial. Russia le Kawlram cu kan hnu lei ahkhan US $570 million man vanlawng lei cawknak tuah dingin minthuhnak an tuah tiah Russia hriamnam company Rosoboronesport nih a chim. Kawl cozah nih hin kan hnu 2001 kum thawk in MiG-29 vanlawng pawl cu tamlak te Russia sinin a rak cawk cang tiah cu thawngthanhca nihcun a tial chap. Russian nihhin Kawl cozah sinah hiti a zuarnak hi Tuluk nih Kawlram sinah “ultra-modern” J-10 le FC-1 vanlawng pawl laan ding aa timh caah a si. Cu pinah Kawlram chungah Nuclear cawnnak center sak aa timh chih. (Ref: Irrawaddey)

Boieng 737 vanlawng a tla i minung 90 siizung an phan


US vanlawng Boieng 737 cu Dec 23, 09 Jamaica khua ah tha tein tum khawh lo i a tlak pah in a tum caah minung 90 siizung an phan. A thimi cu an um hraw lo. Nain 90 lakah a cheukhat cu kutkiak, kekiak tibantuk in an i khawng. A citmi minung hi 154 hrawng an si i cu lakah 6 cu vanlawng chung riantuantu pawl an si. (Ref: AP)Mirang ca a rel khomi caah Hika & Hika ah tam deuh in rel khawh a si.

Sunday, December 27, 2009

Al-Qaeda he pehtlaihmi Nigeria rammi pakhat nih U.S vanlawng bompuah a timh



Detroit vanlawngtual ah tum aa timh liomi vanlawng pakhat cu Al-Qaeda he pehtlaihnak a ngeimi Nigeria rammi pakhat nih bompuah a timh nain khualtlawn le vanlawng chungtuan pawl nih an khap hmanh, tiah U.S cozah nih zahan (zarhte) ah a rak thanh.Christmas ni ah khualtlawn 278 phorh Northwest Airlines Flight vanlawng chungah bompuah a timh lio ah Abdul Farouk Abdulmutallab cu fakngai in aa hliam. Abdulmutallab a thutnak in tlang thum hlat ah a thumi, Syed Jafry nih, “Adang khuatlawn pawl nih meithahnak le ti an lak thliahmah lio ah khuatlawn pakhat le Abdulmatallab cu an i vel i, cu khualtlawn pa nih a hren khawh,” tiah a hmuh ning cu a chim. Cu hnu ah, vanlawng tuanvo ngei pawl nih Abdulmatallab cu Amsterdam in a rak zuangmi cu vanlawng chung i khan pakkhat ah an va hren. Nawlngeitu lei nih biahalnak an tuah i Abdulmattallab nih, bompuah dingah siichunhnak a hman. A ke ah a tape in aa tem chihmi thil dip (powder) pawl le cu siichunhnak chung i chemical pawl fonh in puah aa timmi a si, tiah aa phuang. Ram humhimnak caah ruahnak petu pawl he ceihmainak an ngei hnu ah Ramhun Obama nih, ram chung vanlawngtual poah ah i ralrin deuhnak ding ah tuah a herhmi pawl tuah ding forhfialnak a tuah, the White House nih a thanh. Bompuah aa timtu Abdulmatallab cu a ke aa khangh sual ruangah University of Michigan Medical Center ah an thlop lio a si. U.S thawngthanh bu lei nih an thanh ningah, Abdulmatallab nih Al-Qaeda cunglei nih an kan fial ningin ka tuahmi a si tiin tuanvo ngeitu pawl cu a chimh hna, tiah a tial. Nain, U.S ralhrang hlathlaitu pawl nih cun, cu bantuk chim ding cu a tuan rih, amah lawng nih a tuahmi zong a si kho ko, tiah an chim. Federal Security Bulletin chirhchan in U.S thawngthanh bu pakhat nih, bompuah aa timmi pa nih a thilri pawl cu Yemen ah a rak lak i cuka ah cun khoika le zeitik puah ding timi zong an rak fial chih, tiah a tial. – AFP

Friday, December 18, 2009

Jesuh Hrinnak Kong





Luke 1.26-36
26Elizabeth pumlawnglo in a um thla ruknak ah, Pathian nih vancungmi Gabriel cu Galilee ram khua pakhat Nazareth timi ah cun a thlah. 27Siangpahrang David hrinsor a simipa Josef an timi he kan i ṭhi lai tiah bia aa kammi ngaknu kha bia na va chimh lai tiah a fial. Cu ngaknu cu a min ah Mary a si. *1:27: Mat 1:18 28Vancungmi kha a sinah cun a ra i. “Na cungah daihnak um ko seh. Bawipa cu na sinah a um i thluachuahnak tam piin an pek,” tiah a ti. 29Vancungmi bia kha a theih tikah Mary cu a lau ngaingai i a bia kha a sullam zeidah a si hnga tiah a khuaruah a har. 30Vancungmi nih cun a thawh i, “Mary, na thinphang hlah. Zeicahtiah Pathian nih nangmah cu vel an ngeih. 31Nau na pawi lai i fapa na hrin lai i a min ah Jesuh na sak lai. *1:31: Mat 1:21 32Amah cu milian mingan a si lai i Cungnung Bik Pathian fapa tiah ti a si lai. Amah a hringsortu Siangpahrang David bawiṭhutdan kha Pathian nih amah cu a pek i *1:32-33: 2Sam 7:12, 13, 16; Isa 9:7 33Jakob tefa hna siangpahrang zungzal in a si lai, a pennak cu zeitikhmanh ah a dong lai lo,” tiah a ti.

34Mary nih vancungmi cu a thawh i, “Ngaknu thiang ka si ṭung, zeitindah hihi cu a si khawh lai?” tiah a ti. 35Vancungmi nih cun a leh i, “Thiang Thlarau kha na cungah a phan lai i Pathian ṭhawnnak cu na cungah aa fu lai. Hi ruangah hin a thiangmi fa cu Pathian Fapa tiah ti a si lai. 36Hi hleiah na rualchan Elizabeth kha a tar leiah fa a pawi i a cing ti i rak ti tawnmi kha atu hi a thla ruknak a si cang, 37zeicahtiah Pathian nih a tuah khawh lomi thil zeihmanh a um lo,” tiah a ti. *1:37: Gen 18:14

38Mary nih a thawh i, “Kei cu Bawipa salnu ka si ko, na chim bang cun ka cungah si ko seh,” tiah a ti i vancungmi nih cun a kaltak.

Luka 2:10
sihmanhsehlaw vancungmi nih cun a thawh hna i, “Nan thinphang hlah u; zeicahtiah nan sin i ka ratnak cu nan ca i thawngṭha he a si, cu thawngṭha nih cun mi vialte sinah lunglawmhnak a tlunter lai.

Thursday, December 17, 2009

"Capo" Pathian nih a hmuh ko

Pastor pa dum chungah theihai pawl a fir lengmang. Pastorpi nih zeiti van ti awk le a tha fawn lo i, an dum thlaang ah, “Pathian nih a hmuh ko” timi ca nganpi in an taar. A thaizing ah cu cataar tangah cun , “Asinain lungcheh a hmang lo’ tin aa tial chap an ti.(Ref::Seihnam)

Capo

*Nangmah maw tum lai, keimah dah kai lai*
Voikhat cu Tarpa pakhat thinhang tein thla a cam. Cu a cammi cu, “Bawipa, nangmah hi, ka hngakchiat lio tein ka tum deng cang, ka tum deng cang, na ti i, a tutiang na tum bal lo. Kan hngahnak ah ka tar dih cang. Na cungah ka thin a sau kho ti lo. Atu van ka let colh, nangmah maw tum lai keimah dah kai lai” a ti an ti.(Seihnam)

Capo

Atu le, “Ka pu na tlanvaal lio na thawnnak kong hung kan chim”
Tarpa, “Ka tlanvaal lio ah cun mu.... voikhat kan khuataw ah thingpi a pur i, cu thingpi thial ah cun khuapi in tlangrian an hrih i, nikhat chung an va thial i an thial kho lo. Cucu kei nih a thaizing ah kai thawh i nikhat chungah bak ka va thial i ka thial kho ve lo. Khuapi in nikhat an thial khawh lomi keimah lawng zongin nikhat ah ka thial kho ve lo i, khuapi le keimah pakhat lawng kan i tluk tinak a si cu”(Seihnam)

Kawlram cu khua caan thlen ruangah harsa bik pahnihnak a si



Germany ram Berlin khua ummi khua caan zohtu (Climate Watchdog) phu nih Kawlram khua caan thlen ruangah harsatnak a tong bikmi pahnihnak a si tiah kan hnu December 8, 2009 ni Denmark Copenhagen khua ah tuahmi UN meeting ah an thanh. Kan hnu kum kul chung zoh in an thanhmi asi i pakhat nak cu Bangladesh, pahnihnak Kawl le pathumnak ah Honduras ram an si. Cun Kawlram cu 2008 chungah harsatnak a tong bik mi a si tiah an thanh chap. Hiti Kawlram harsatnak tong bikmi ah aa telnak cu 2008 kum ah a cangmi Nargis thlichia ruangah a si. Nargis thlichia nih hin minung 134000 cu a thah (thlau) hna i a hrawhmi hi US$ 4 Billion man tluk a si tiah UN lei nih an thanh. Climate Watchdog phu nih an thanhnak ahcun kan hnu kum 20 chung khua caan thlen ruangah a thimi minung 600000 deng an si i dollar 1.7 trillion cu sungh a si i khua caan chiat taktak in a um hi 11000 reng lo asi an ti. Hiti khua caan thlen ruangah harsatnak a tong bikmi ram pawl hi zoh tikah ram sifak lawng te an si. Cu nih a sawh duhmi cu khua caan aa thlen lai ah timh tuahnak ngeih khawh lo ruangah a si. (Ref: Mizzima)

President Obama nih NOBEL PEACE laksawng a hlam


President Obama cu 2009 Nobel peace laksawng cohlan dingin a nupi Michelle he Dec 10, 09 ah Norway ram an phan. Oslo City Hall ah Nobel Peace laksawng cu a hlam. Laksawng a hmuhnak cungah lomhnak bia a chim. Norway vunci Jens Stoltenberg, Kind Harald V, Queen Sonja he tonnak zong a ngei. Norway ramah sml 26 chung lawng a um. Security thate in an lak piak. Scandinavian ram ahcun security tha cem in lakpiak mi a si. Aa manh lo tuk caah a timi cu “Kum dih hlan ah Washington, DC ah riantuan ding tampi ka ngei rih” a ti i Siangpahrang he chunrawl dumtinak, Oslo Grand Hotel ah tuahmi Conference, CNN interview le Nobel Concert show ah telpi hmanh ta lo in a kir than. Norwegian VG daily nih mipi sinah hlathlainak a tuah tikah 53% nih Nobel Concert aa tel lonak chungah mihmai a zah lo ngai an ti, 48% nih CNN he interview tuah ta lonak ah an ti ve, 44% nih siangpahrang he rawldumtinak a ngeih ta lomi cungah an mawhchia. Obama nih Norwegian Nobel sianginn cu a zoh ta ko. (Ref: the malay mail)

Kawl cozah nih US$93 million man sii thalo (Bing) a hrawk

Kan hnu December 8, 2009 ni ahkhan Kawl ralkap cozah nih sii thalo (Bing le methamphetamine sii tlang) pawl US$93 million man tluk cu an hrawk. Hi sii thalo pawl hi kan hnu thlaruk chungah an tlaihmi lawng te a si. An hrawknak hmun hi Shan ramthen Keng Tung khua ah a si i Kawlram ah bing le sii thalo pawl cawk zuarnak hmunhma ngan bik a si. Kawlram hi 2008 kum ahkhan bing hring 410 ton le bing naak 40 cu a rak ramdang ah an rak kuat. Vawlei cungah bing chuah tambik pahnihnak a si i Afghanistan chang a si tiah UN nih a thanh. Kawlram hi 1999 kum ahkhan kum 15 chungah bing pawl hlauh dih dingah timhtuahnak an rak ngei. (Ref: Mizzima)

Wednesday, December 16, 2009

Capo Mitthlaam

Voikhat cu Hakha khualai ( laansung ) bak ah hmaifa le hngerhte ani si ciam mam i an angki bak in ani rawt ti asi. Khua upa deuh nih an chuah hnawh hna i " ziah mah tluk cun nan thin hun ve ve i na ni velh hnik" tiah an vun hal hna.

Hmaifa nih: "Nangmah thi dawp hmang te hna aka ti hrim hrim, puaisa ah maw a ka rel, hngerhte te hna bantuk in mi cini le tha-ngiah vialte ei piak hmang ka si lo, mi sapherh le buktlang zong i puak riangmang in inn tinpi hmang mi ka si lo" ati ti asi.

Hngerhte nih: " Cini fir hmang aka ti hrim hrim, Kala ah maw aka rel, athlum al ka duh cu atheih ko cu teh, amah hmaifa bantuk in mi hmuh lo nak ihkhun/puantlang karkip ah va thuh riang mang in mi thi dawp hmang ka si lo " ati ve ti asi.

Upa deuh nih an rem len hna nain an rem kho ti hna lo i an riantuan ti hawi le an va sawm ve ve i an hung chuak ti asi.

Hmaifa hawi le cu; palik,ralkap, sihni, biaceih bawi le lahwahkah hei ti le tha-nah-saing- ya-aci-ake hei ti an si i an tam lem lo nain pistol/motor/ camera'/suitcase / coat-necktie thatha he an hung chuah cio pin ah an hriamnam tha kho tuk ti asi.

Hngerhte hawi le cu; furpi ca eiding thaal ah lo aa thlawh cia zungzal mi Lai lei lothlo pawl lawng te an si i an tam ngai nain paiper/tuhmui/ namtong te he an ke bak in an hung chuak ti asi.


Taalkalh

Sunday, December 13, 2009

Thursday, December 10, 2009

Micheal Jackson kong khawmhsuatmi “This IS It” timi movie DVD in an chuah lai

Micheal Jackson i a hnubik vawlei can a hmannak pawl khawmhsuatmi “This Is It” timi movie cu DVD in 2010 ah chuah dingin Sony Entertainment nih thanhnak a tuah. “This Is It” cu Micheal Jackson nih a nun chungah ruahchannak nganpi he tuah a timh i a thazaang tampi chuah dingin aa timhmi, a caan a phak hlanah a thih taakmi, Hlasak Khualtlawnnak ca i timhtuahnak a ngeih lio pawl kha khawmhsuatmi a si. This Is It cu movie in an piah i vawleicung ramkip ah million tampi an hmuh. American ram chung lawngah million 70leng anhmuh.(Ref::Yahoo News)

Messi nih Ballon D'or laksawng a hmuh



Vawlei cung pumpululh lei laksawng ah a sunglawi tukmi French Megazine France Football nih kumkhat voikhat vawlei cung pumpululh chuih thiam cem an pekmi kum 2009 Ballon D'or laksawng cu Argentina le Barcelona pumpululh chuih thiam Lionel Messi nih a hmuh. French Megazine nih an thanh nakah Messi nih nikum ah pakhatnak laksawng a hmuh i tukum ah pahnihnak a hmutu Real Madrid le Portogal i an pumpululh chuih thiam Christino Ronaldo cu vote 240 in a tei i hibantuk lawmmam in pakhatnak le pahnih nak i tei timi hi a um bal lomi a si an ti. Pathumnak laksawng a hmutu cu Messi he Barcelona ah a chuihti hawi Spain pumpululh chuih thiam Xavi a si. Hi ti Messi nih laksawng a hmuhnak a ruang cu kum 2008-2009 pumpululh chuihnak caan ah Barcelona nih a um bal lomi kumkhat ah teinak pathum an hmuh nak ah kawl tampi a kawl hlei ah a chuih ning a thiang hlim i aa dawhtuk caah le Argentina nih hmaikum World Cup chuih khawhnak an hmuhnak ding zongah a biapi bik in a bawmtu hna a si. Messi hi "Chanthar Maradona" ti zong in an timi a si, a tu lio Argentina manager a tuan cuahmah mi Maradona nih "Messi cu a pum cung i pumpululh a phak cang hnu ahcun pumpululh hi a pum tengnge (akut, ake,...) pakhat bantuk a si, a sin in midang nih vun chuh khawh a si lo" tiah faknak bia a chim. (Ref: Reuters)

Russia nih khual tlawng phur vanlawng Kawlram a pek lai


Russia company,United Aircraft Corporation nih a ruah hlanah khualtlawng phur vanlawng 2, Kawlrampek a timh kong Malaysia i tuahmi Tilawng le Vanlawng hmuhsaknak puai pakhat ah company director Gennady Prishche pa nih thawngla pawl sinah a chim.“An-148 timi vanlawng 2 pek dingin Kawlram he hnathlaknak min kan thut cang. Kum vui chungah kan kuat hna lai,” tiah a ti. United Aircraft Corporation cu Russia rahum hlun Putin nih a rakdirhmi a si i cozah kut ah a ummi a si. An-148 vanlawng nih khualtlawng minung 70 hrawng a tlum. Kawlram le Russia pehtlaihnak cu kum 60 leng a si cang. Innsak tibantuk zongah Russia nih fimthiamnak in Kawl cozah a bawmh tawn pinah ralkap chung in minung 5000 hrawng Russia ah fimcawn ah a kalmi an si cang.— The Irrawaddy

Wednesday, December 9, 2009

Britney le a DL i then dawh in thawn a leng



Nai Australia an tlawn tan i Britney nih a DL Jason Trawick US lei i thil a timh i a kirter hnuin an i thenmen lai, ti thawng a leng. Tutan buainak aa thoknak cu an pahnih in Australia i hmunkhat i nuamhnak an kal lioah Britney nih i um dingin ahalmi Jason Trawick nih a cohlan lo caah a si, tiah Britney hawile nih an chim.
“Britney nih cuh Jason Trawick nih a halnak hi a cohlan bak lai tiah a ruah i a al tikah a zumh aa zumh kho lo,” an ti. “Tutan an buainak cu a ngan ngaingai, Briney lung a fahter ngai. Cucaah US leiah a rannak in a kuatnak hi a si,” tiah thanhca sinah a hawile nih an chim. Jason Trawick hi Briney i a manager zong a si nain US ah Britney nih a thinhan lung in a kuat ruangah Australia i hla a saknak zongah a um lo. Briney cu a DL `hing JustinJustin Timberlake he an i duh cuahmah ti lioah a hawi hlun Jason AllenAlexander he 2004 January thla ah ruahloin an i um. Nain, suimilaam 55 chung an um hnuah an i thentthan. July 2004 ah Laamthiam, Rap hlasa Kevin Federline he an i hamkong Britney nih a thanh i September thla ah an i um. Kevin Federline he fa 2 an ngeih hnu an i `hen hnuah Jason Trawick he an i ton hi a si.—Take
40 & Wikipedia(Seihnam)

An ti Kan ti Ve

Voi khat ah Falampeng i um mi khua pakhat ah X'mas Eve an tuah le Uico
an thah an ti . Zuu reu he an din pah in " Aw ava nuam eem , Bawipa
thawn nun cu " ti ah an ti ve. ti asi.

Kawi Cung
Falam

Tuesday, December 8, 2009

"Khuacan A Kik Ngai Cang"




Kan nih Chicago lei cu a tuhi khuacan a kik ngai cang.Nizan December7 3:00AM bak in Snow(vawr) a tla ciamam i thingkung ramkung le vawlei zong a rang dih cikcek.Voi khat a tlakbak in tamnawn te a tla i ngakchia cheukhat pawl an khuaruah a har ngai.Ziah vawlei zong a lang lo i a rangmi pawl hi zeidah a si tiah an khuaruah a ngai.Nihin Chicago KhuacanLai tlang lei le a dang lei zong khuacan a kik cio cang men lai ka ti.Malaysia tu hi cu pakhat bang a chim bang in kan chim ah cun "a kik lo nak hmun ah cun Bawi Jesuh a chuak lo i Khrismas zong a um lai lo a ti bang" Malaysia cu biasa a si ko lai.***Van B Lian*

Monday, December 7, 2009

Suu Kyi cu vawleicung khuaruat khotu cazin ah aa tel


US ram chung an chuahmi Magazine nih ramdang pawlasi (Foreign Policy) ah khuaruat khotu pawl minung 100 an thim i Kawlram Democracy hruaitu Daw Aung San Suu Kyi cu 26nak a si. US president Obama cu pahnihnak a si, US chungtuan Hillary Clinton le a vapa Clinton cu paruknak an si ve nain England PM Gordon Brown belte 74nak a si. Cu magazine nihcun Daw Suu cu “A muihnak chungin a nungmi ruahchannak hmelchunhnak” asi an ti. Asia in minung pathum an thim hna i Malaysia cozah he aa ralkahmi hruaitu Anwar Ibrahim nih 32nak a hmuh ve. Indonesia ram in ramkhel riantuan nak lei ah hlathlaitu Rizal Sukma nih 92nak a hmuh. Daw Suu hi ramkip in laksawng 80 leng a hmuh cang i cu hna lak ah India’s Gandhi Award (2009), Jawaharlal Nehru Award (1993) le 1991 ah Nobel Peace Prize te pawl zong an rak pek. Cun ca tampi zong a tial i a tialmi chungin minthang cauk pawl cu 1991 kum ah a tialmi "Freedom from Fear" le "Aung San Of Burma: a Biographical Portrait by his Daughter", 1997 kum ah a tialmi "The Voice of Hope" le "Letters from Burma" an si. (Ref: Irrawaddy)Aca hi Fauceu ah lak chinmi a si.

Osmar bin Ladin a nung ko


Pakistan ram ah tlaihmi Taliban pa nih 2009 January a silo ah february thla ahkhan Osmar bin Ladin he kan i tong tiah a chim.Hi pa nih a konglam fiang tein a chim lo nain American nawlngeitu pawl nih cun tha tein hlathlai nak kan tuah lai an ti. Hi pa nih a chim rih mi cu 9/11 hlan ahcun Bin Ladin he kan i tong peng a ti. Talinban pa nih cun kum hramthawk teah khan Osmar nih petlaihnak a ka tuah i 15 in 20 tuan deuh in Afghanistan ramri kan tan i meeting kan tuah tiin a chim.Cun mah meeting tuanvo a latu cu Mehsud Tribesman a si i hi pa al-qaeda raltuk nak lei hruaitu a si i Bin Ladin he cun meeting kan tuah tiin a chimh. Hi Tribesman pa hi Al-qaeda pawl ramdang in Osmar sin an rat khawh ding le Europe ram le adang ram hna ah zeitin nan thutdir lai timi ruahnak a petu zong a si a ti.Osma Bin Ladin cu hmunkhat ah aum peng lo, Ghazni ramthen in a ra men lai ti ka zumh tiin a chim rih.CIA hruaitu thing Bruce Riedel nih cun hi thongpang hi hlathlai awk cu a si hrim ko a ti ve. (Ref: BBC)Faiceu ah lak chinmi a si.

Saddam Hussein TV Channel


Kan hnuzarh Islamic holiday caan ah TV channel pakhat in Iraq ralbawi hlun Saddam Hussein a rak lang. Iraq cozah nih hitin TV chung in Saddam a rak langhnak hi Saddam party Baathists nih tangka chuah i an tuahter mi hna a si rua tiah an ruah nain hodah a thlah taktak ti cu fiang tein an hngal lo. Nain Associated Press nihcun Damascus i a ummi Mohammed Jarboua an puh. Cu pa nih a timi cu Baathists sin in tangka piakhat hmanh ka la lo. Hitin Saddam channel cu Saddam uknak a ngaimi Iraq le Arab ram cheukhat ca a si. Iraq nih TV chung in Saddam an vun hmuh than tikah an ruahning daan pi a thlen ter ngai hna. Internet dawr tuahtu Hassan Subhi nihcun Saddam channel hi a herh lo, ral si duhnak lung a chuahter a ti. A cheu nih lunglennak a chuahpi an ti. Baghdah saya pakhat Samar Majid nihcun kan chungkhar ngaih a chiat ter a ti. Saddam channel nih Arab vawlei ah an philh cangmi thil a thangh phawh ter hna. TV chungah Saddam cu ralkap thuam, suite le rang raang aa cit lio mi tiin a rak lang. (Ref: AP)Faiceau ah lak chinmi a si.

Obama nih Afghanistan ramah ralkap 30,000 chap aa tim



Afghanistan ram humhimnak le amah tein a fekmi dirhmun a hmuh khawhnak dingah US president Obama nih ralkap 30,000 chap a hau rih lai a timi cungah Afghanistan cozah pi zong a lung a tlin ngai. 2001 in rak doh cangmi Taliban ralhrang teinak caah ralkap cu chap a hau hrim ko. A tu ah ralkap 30,000 chap i ara laimi 2011 July thla cun ramdang ralkap vialte kir dih dingin Obama nih aa tim. Afganistan ramleng vunci Rangeen Dadfar Spanta nih December 2, 09 ah a chimmi cu Afganistan ram chungah a phanmi ramdang ralkap vialte himte in an inn lei an tlun khawh ding cu kan rian cem asi a ti. Thla 18 a tang rih mi chungah Afganistan cozah le ram himnak caah biatak tein zuam kan herh. Kan mah lawng kan si lo, President Obama nih a chim bang a herhnak paoh ah US cu a kan bawmtu le kan ram runvengtu an si tiah a chim chap. NATO chungtuan Anders Fogh Rosmussen nih a ti vemi cu US nih a tlawm bik ralkap 5,000 chap aa tim. Cun a dang NATO chungtel ram pawl zong nih 5,000 cio an chap ve ahcun a za ko. Afganistan ram ah a cangmi Taliban raltuknak hi America ral lawng a si lo, vawlei cung kan ral a si ve tiah a chim. Obama nih ralkap tampi chap a herhnak kong a chim mi cungah UN chungtuan Ban Ki-moon lung a tling ngai ve. (Ref: AFP)Faiceu ah lak chinmi a si.

Malaysia UNHCR nih ralzam tam ngai a cohlan

2009 kum chungah Malaysia UNHCR nih ralzam an si ko tiah a cohlan mi hi 11000 hrawng an si. Cu chung cun Chin mi 5000 hrawng, Mon 1800 hrawng, Kachin le Shan mi 1000 ve ve an si i a tangmi cu miphung dang an si hna. Nain Arakan pawl belte cu tukum chungah an lak mi hna a um lo. UNHCR nih hiti mi bu pi in ralzam ah an cohlan hi a voikhatnak a si. Chin mi Malaysia ah a ummi hi 50000 hrawng kan si i 2001 kum thawk in minung 20000 hrawng cu UNHCR nih ralzam ah cohlan an si cang. Mon mi phung belte cu 2007 lawng in ralzam sinak an sawk i 3000 hrawng cu ralzam an si tiah UNHCR nih an cohlan ve hna. Malaysia ram ah a ummi Kawlram mi kan dihlak in 500,000 hrawng kan si lai tiah Kuala Lumpur i a ummi Burma Workers’ Rights Protection Committee nih an chim. 2009 October thla dih tiang ahkhan UNHCR nih 67800 cu UNHCR nih ralzam in a cohlan cang hna i Kawlram in 62000 kan si. Cu chung cun Chin mi hi a bik in kan si i 28100, Rohingya 16,100, Burmese Muslims 3,700, Kachin 2,900 le a dangmi phun an si. Malaysia cozah nih UN ah ralzam hnatlaknak cu mi a rak thu lo nain 1975 kum in Malaysia ram ah ralzam tampi cu dornak ah an rak hman. (Ref: Irrawaddy)

Sunday, December 6, 2009

Senthang Tuanbia Toi

Senthang tuanbia na rel huamah cun na can 5 minutes hrawng na pek a hau lai i mah a tang Hika ah hin rak rel te.****Kaalawm.****

Friday, December 4, 2009

SFNA AVoi(3)Nak Meeting Lio

Pathian dawtnak thawngin nan dam cio hna maw?Sweet December nih pakhat cio nan thinlung ah lawmhnak thar thazang thar in pe cio ko hna seh.Kan nih Chicago lei cu Dallas unau pawl nan zun in an zawrih ko hna hih, ttuanzong zang tlungkho lo rawlei chungpil kho lo (Tial Uk) hla puahmi bang an uai lio a si.

Dallas i SFNA AVoi(3)Nak tonnak i Pu Pek Hmung hruainak in Lai lam nan lammi hna a tthatuk.Hakha CND tluk nan si kho hih. Video zaihmi lawng ka sin a rak phan rih caah nan hmanthlak hna ka hmuh kho deuh rih lo.Dallas i a kal khomi he a kal kho lo mi he hmanthlak le Video hmuh lai aa ngaihtuk cangmi nan um lai caah mah pakhat te hi rak zoh ngai chung te u law a dangpawl cu kan ni chiah rih hna lai, kan sing rih lai lo hmaizarh lei ah kan zoh tthan te lai cu Lai lam ttha takin nan lammi cu ttha tein Record ah chiahphu a si ko hih. Hika AVoi(3)Nak SFNA Video ah hin a huammi zoh chungkhawh a si lai.Kaalawm.

Thursday, December 3, 2009

Tuluk sii nih H1N1 zawtnak a kham

Tulio zawtnak thar a simi H1N1 cu Tuluk taingyinsee (traditional medicine) nih a kham khawh tiah November 24, 09 ah sii lei riantuantu nih an thanh. Malaysia ngandamnak lei riantuantu Datuk Seri Liow Tiong Lai nih a timi cu zeitin an tuah timi kan i cawn ve lai i Malaysia zongah hman khawh kan i zuam lai tiah a ti. November 23, 09 tiangah Tuluk minung 20.34 million nih H1N1 khamnak sii an i chun. Cucu an ram minung 10% lawng a si rih. A ralai mi kum ah chunh dih dingin timhtuahnak an ngei. World Health Organization (WHO) nih Tuluk ram ah minung 70,000 cu H1N1 in an zaw, 53 an thi. Malaysia ah 77 an thi tiah a thanh. (Ref: New Straits Times)

Michael Jackson kuthruk RM 1.2 million in an zuar

Vawlei cung minak hlasak thiam King of Pop an timi Michael Jackson nih aa hruk tawn mi kuthruk rang cu RM 1.2 million in November 21, 09 ah an zuar. 1989 World Tour a tlawnnak i aa hruktawn mi angki naak zong RM 765,000 in zuar a si. Kuthrolh cu Tuluk sipuazi mirum Hoffman nih a cawk. Michael Jackson cu tukum June thla chungah lung zawtnak in a thi. A thih hnu ah Music lei laksawng zong an pek. (Ref: Reuters)

Tuesday, December 1, 2009

Singapore Company nih Kawlram pipe Contract an tlaih

Singapore company a simi Swiber Holding Ltd nih Kawlram rili pin lei in pipe bunhnak cotract cu an tlaih tiah kan hnu nili ni ahkhan an thanh. Hi contract tuahnak dingah hin US$77 million cu a dih ding a si tiah Swiber company nih an chim. Rili pin lei meng (93) i a ummi Kawlram ta gas le chati (oil) pawl laknak dingah hi pipe hi tuah a si lai i hi pipe tuahnak cu 2010 kum thla linak in an thawk lai i thla riahnak ah lim kan i zuam lai tiah cu thanhca nih cun an tial. Hi tuahnak ding ah timh lamhnak cu a r alai mi December thla i thawk ding a si. (Ref: Mizzima)

Japan nih Kawlram Refugee pawl a lak hna la

apan vunci nih UN refugee agency sinah Thailand ram a ummi Kawl ralzam pawl cu ka auh hna lai tiah a chim. Karen ram in ralzam 130,000 cuThailand ram ah an zam. Japan nih a tinak ahcun 2010 tangka kum (fiscal year) thawk in kumkhat ah minung 30 cu Japan nih kan lak hna lai a ti.Thailand ram ralzam chungin kumkhat ah 17000 tluk cu a ram thumnak lei an kal bangin kumkhat ah 5000 in 8000 kar cu ralzam an phan thar mi an si. Japan ram ummi minung covo lei tuanvo ngeitu buu 8 nih Rohingya pawl cu lak ve ding in kan hnu thla ahkhan Japan cozah sinah ca an kuat ko nain lak a tim hna lo. Tokyo khua ummi Human Rights Watch buu Director Kanae Doi nihcun Japan nih Kawlram mi caah dornak a tuahmi cungah lunglawm ngai a si ko nain kumkhat ah minung 30 lawng lak aa timh hi cu a tlawm deuh ko, tam deuh in a lak nak lai kan i zuam a hau” tiah a chim. Kan hnu Kawl cozah nih Kokang pawl a tuk hna hnu khan Kokang miphun 37000 cu Tuluk ram chungah an zam i an i dor. (Ref: DVB)

SENTHANG FAMILY OF NORTH AMERICA A VOI (3) NAK BUPI TONNAK

A Ni : November 27-28, 2009
A Hmun : Rev. Tial Lian Inn
3620 Smoke Tree Trl
Euless, TX 76040

A Caan : 10:30am-5:30pm

General Secretary (Nov 2008-Nov 2009) lei in Biahmaitthi

Hibantuk in caanttha a kan petu Pathian min ka thangtthat. SFNA cu Pathian lamhruainak thawngin kum (3) kal a si cang. Cu chung kan karhlaannak le kan rianttuannak ah hruaitu upa lei in siseh, hruaimi mipi lei in siseh, mah le sikhawhnak cio in thazaang, ngeihchiah, ruahnak nan rak chuah cio caah tuni tiang SFNA cu a nung I nihin ni tiang cawlcanghnak a ngei kho. Nan zapi te cungah lunglawmhnak chimcawk lo ka ngei.

Cun SFNA a rak dirhtu, Senthang hruaitu kan u/pa le nan cungah lunglawmhnak le upatnak tampi kan ngeih hna I hmailei caan zongah upat tlak nan si timi hi mipi le hruaitu thar hna zong nih thei zungzal hna seh tizong saduh ka thah ngai.

A donghnak ah keimah pumpak in lunglawmhnak langhter ka duhmi cu 2009 SFNA ka ni hruainak ah dawtnak le lungsau in mipi caah zaanghlei le retheih khinh in rian a ttuantu ka rianttuan hawi/ mipi nan zapi te cungah lunglawmhnak ka ngei I Pathian tu nih thluachauhnak in pe chin ko hna seh.

A tutan zongah chawva tampi dih le caan tampi pek in meeting a rak kai khomi Indiana in 4, Grand Rapid in 1, Chicago in 6 an si. Khual lei in a ra khomi an zapi 12 an si in inntek lei he meeting a kai kho mi dihlak cu 40-60 karlak an si. A tanglei hi naite SFNA General Meeting lio I ceihkhanmi le biakhiahnak kan ngeihmi hna chungin mipi nih theih awk a tlak tiah ruahmi hna ka rak langhter mi a si.

Dallas ummi Senthang Unau nih Caw in a kan don.

2009 SFNA General Meeting cu Dallas khuapi, Texas Peng ah tuah a si. Dallas ummi Senthang kan unau nih dawtnak zaanghlei an cawi I meeting a rak kaimi cu Caw a kan thah. Tlun in le tthuttonak vialte zong tlamtling in tuanvo a kan lak. Abikin Meeting tuahnak hmun le rawlhrawmnak hmun caah inn a kan awnhtu Rev. Tial Lian le innchungkhar (Abikin Siang Bawi nu) cungah lunglawmhnak chimcawk lo kan ngei. Meeting tlam a tlin khawhnak ding caah tiin tthutto nak inn le lo, eidin ti le rawl, umkal nak caah a herhmi vans hna, nan caan le nan thazaang nan chuahmi cungah lunglawmhnak roca cu SFNA nih kan ttial. Meeting dihzaan ah Pu Pek Hmun le Senthang kan unau hna nih caan saupi lak in an rak cawnmi Lai lam hna na kan lam piak fawn.

SFNA nih Dallas ummi Senthang kan unau hna nan cungah lunglawmhnak tampi kan ngei I thluachauh ngeitu Pathian nih nan tuahsernak cungah thluachuah malsawm in pe ko hna seh.

Meeting Chung Caanhmannak

I. Hramthawk Thlacamnak Rev. Hrang Kam

II. Hlasaknak ZBC No. 41

III. Khual kan ngeihmi Sayama Julie Ngun Kil sin in Biatawichimnak

v Saya Julie Ngun Kil nih lunglawmhnak baitawi, siaherhnak biatawi le kawlram lei a rianttuannak he pehtlai in theihternak a kan ngeih. Cun Yangon, Myanmar ummi Senthang Christian Fellowship nih Senthang Centre building cawknak ding caah SCF Yangon, Myanmar nih officially an rak ttialmi bawmhhalnak ca cu a kan rel piak.

IV. Pakhat le pakhat Theihternak cu tlamtling tein caan hman a si.

V. SFNA President Rev. Tial Lian sin in donnak, lunglawmhnak biatawi le forhfialnak bia a chim.

VI. SFNA General Secretary Danny Bawi Thianhlun nih kumkhat chung rianttuanak le forhfialnak, biaherh chimnak a ngeih. Report pek dih in fianlonak le a herhmi biahalnak caan cu mipi caah awnh piak a si.

VII. SFNA Treasurer Pi Phun Eng nih SFNA hmuhmi le hmannak cazin cu catlap cung ttialmi caah fiang tein mipi sin ah theihternak a ngeih.

VIII. 2010 SFNA Hruaitu Upa thimnak kong he pehtlai in tu kum cu President lawng mipi nih thim sehlaw a dang chungtel rianttuantu cu mipi thimmi President nih amah tein I thim hna seh tiah agenda a chuah caah mipi hnatlaknak in kan cohlan.

IX. Yangon ah PhD Programme a kaimi Leng Bessie cu $ 300.00 in bawmhsisehlaw Philippine DMin Program a kaimi Saya Hniang Uk cu $ 500.00 bawmhsiseh tiah hna tlaknak ngeih a si.

X. Yangon LBC ah caantling Pastor ttuanmi Rev. Sawi Kung cu SFNA nih a rianttuannak le miphun a kan dawtnak caah SFNA nih kan upatnak langhternak caah $ 300.00 laksawng tthenh siseh tiah hnatlaknak kan ngei.

XI. President Thimnak

v Nominating Committees President caah an thimmi hna cu

1. Saya Ngun Lian

2. Saya Hrang Kam

3. Pu Biak Kam

v President cu Saya Ngun Lian nih kan ttuan piak seh tiah mipi mee 17 (Meeting kaimi cheu nga cheu thum mee) pek nak in amah nih President dirhmun cu a hmuh.

XII. SBA cu SFNA nih Computer le Printer cu cawkpiak siseh tiah hnatlaknak kan ngei. (2010 chung project ah telhmi a si caah a cawk caan cu khiah a si rih lo.)

XIII. Yangon SCF Center cawk nak ding caah cun SFNA nih bawmh dingin hnatlaknak kan ngei. Kum 2010 a kaimi Hruaitu Upa nih ttuanvo lak in ttuanchauh siseh tiah hnatlaknak a ngei.

XIV. Kum khat voi (1) SFNA Meeting tiah auh tawnmi kha kum khat voi khat SFNA Civui tiah min auh si cang seh tiah hnatlaknak kan ngei.

XV. 2010 SFNA Civui cu Indianapolis ah tuah siseh tiah hnatlaknak kan ngeih caah 2010 Hruaitu Upa nih officially in inn tek sin ah ca ttial nak ngeih si te sehlaw inn tek in bia a kan leh hnu ah mipi sin ah thawngthanhnak ngeih siseh tiah biakhiahnak kan ngeih.

XVI. President a kaimi Saya Ngun Lian nih amah he rianttuantu dingah a thimmi hna cu meeting kaimi mipi sin ah a chuahpi.

XVII. 2010 caah thimmi President nih aa thimmi chung in mipi he theihternak le hnatlaknak an ngeih dih hnu ah thimmi Upa hna cu

1. Pu Mang Luai Vice President

2. Pu Cung Za Hnin Lian Secretary

3. Pu Jeremiah Thang Joint Secretary

4. Pi Phun Eng Treasurer

5. Pu Van Biak Lian Joint Treasurer

6. Pu Pek Hmung Auditor

7. Pu Biak Kam Joint Auditor

8. Rev. Tial Lian Member

9. Rev. Z. Hrang Kam Member

10. Pastor Danny B Thianhlun Member

11. Pastor David Lian/ Pastor Aung Cin Thang Member

Advisors

1. Rev. Thawng Kung

2. Pu Stanley Hram Uk

3. Pu Van Ling

4. Pa Siang Cung

5. Saya Tawk Hnin

6. Pu Thawng Cung Lian

Pengkip le Khuakip Aiawhtu Cantact Upa Hna

1. Pu Thang Luai Dallas

2. Sayama Ngun Zing Amarillo

3. Pa Biak Cung Ling Indianapolis

4. Pa Hrang Ling Ceu Chicago

5. Pu Hrang Awi Phoenix

6. Pu Phun Ceu Grand Rapids

7. Pastor Aung Cin Thang Lancaster & New Jersey

8. Pu Kil Lian Thang New York

9. Pu Biak Cin Thang North and South Carolina

10. Saya Tin Mang Florida

11. Pu Fung Ling Tennessee

12. Pa Mang Bawi Frederick

13. Pu Hoi Phen Kansas

14. Pu Mang Ceu Wisconsin/ Iowa

15. Ngun Chan Kim Seattle

16. Ngun Cin Pa Georgia

Ø Canada lei aiawhtu up hna cu a kaitharmi upa hna nih phone chawnh dih hnu ah ttunvo lak in thim I rian khinh a site lai.

Culture & Literature Committee

1. Pu Mang Luai

2. Pu Pek Hmung

3. Pu Duh Cung

Publicity & Information Committee

1. Pu Ngun Cham Kim

2. Pa Lian Kulh

3. Pu Van Biak Lian

4. Pa Lian Ceu

XVIII. Meeting Donghnak ah Pu Ro Kim Cozah nih thlacamnak a kan ngeih piak.

Upatnak he,

Danny Bawi Thianhlun
General Secretary
(Nov 2008-Nov 2009)

Monday, November 30, 2009

Pa Thawng & A Ngun Hmanthlak

Pathian umpi lam hruainak thawngin Sya Thawng Za Pum le Nu Ngun Ttha Len tthitum thlacamnak Kalaymyoh ah tlamtling tein an tuahkhawh cang ti thawng kan theih i kan ni lawmpi tuk hna.Pathian nih an khuasak tintuknak ah thluachuah bawngmal he lam hruai hram hna seh.Hmaizarh ah Sya Thawng Hlei te zong Kalaymyoh ah Tthitum thlacamnak an tuah ve cang lai ti thawng kan thei.Tu thla le hmai thla chungah Phaizawng nih khuadang Minung pali kan tthit hna i lunglawm awk ngai a si minung pali kan karh tinak a si lai cu.An khuasak le le tintuknak cio ah Pathian nih a thluachauh za he lam hruai hram han seh. tangah Pa Thawng & A Ngun Hmanthlak.

Japan Nih A Panganak Hlathlainak Gyotuh A Thlah

Mahte in thawngpang tling deuh in hlatkhawh nakhnga Japan nih apanganak hlathlainak gyotuh pakhat zarhte ah kan thlah chap cang, tiah Japan cozah nih zahan (zarhte) ah a thanh.Ramchung fimthiamnak he sermi H-2A rocket nih $ nuai 565 dih in sermi gyotuh cu Tanigashima tilukh inkhan kan zuanter cang, tiah ram uk zunglei in Hisashi Michigami nih a ti. “Kam ram humhimnak ca le palairian caah cu gyotuh cu rian a tuan lai. Pawngkam sining hi kanmahte in kan hlat khawh deuh cang lai ti ka zumh. Thawngpang hlat hi kan ram humhimnak caah a biapi tukmi a rak si,” tiah Hisashi Michigami nih a chim. Kumsawmbu tamnawn chung cu thawngpng hlat dingah Japan nih U.S khi a rak i bochanmi a si. Nain, 2003 ahkhan Ch. Korea ral tih ah Japan nih ahmasatbik ralkap lei gyotuh khuah khat a rak thlah. 1998 lio ahkhan, Ch.Korea nih Japan ram taan in rocket a rak kah. Cu thokin, Japan nih Ch. Korea a cawlcangh ning ngiat dingah ralkap lei gyotuh pawl thlah aa zuam cu a si. Tu kum, April thla chung zongahCh.Korea nih Japan ram cunglei taan in Pacific rilipi lei ah rocket a rak kah. Japan cu 1970 lio inkhan gyotuh a rak thlah khawh cang i vawlei cung ah gyotuh thiamnak kongkau ah hmaisatu a si ve. Nain, nai kum hrawng cu Tuluk nih a hun iap deuh. Tuluk nih 2003 ah amahte in vamdum ah minung a rak thlah khawh cang. Japan tu cu ramchung fimthiamnak lawng in vandumchungah minung an thlah kho rih lo, U.S sin a va hrawmmi dah ti locun. Japan nih 2020 hrawngah Thlapa cungah kehnih ngei robot thlah khawh nakhnga aa zuam len liopi a si. (Ref:AP)

Friday, November 27, 2009

“Capo” he-he..capo hi vitamin pakat a si.


Nu: Na ka daw tak maw?
Pa: Daw ta ... na caah cun thih hmanh ka ngamh.
Nu: Um ko ! Na chim peng nain atu tiang na thi bal fawn lo.

Ngakchiapa: Ka pa, zeiruangah nimthla khi a lek tawnnak a si?
A pa: Ka thei lo ee, ka fa.
Ngakchiapa: Ka pa, vur khi tah zeiruangah dah a tlak hnga?
A pa: Cu zong cu ka theih ‘ung lo, ka fa.
Ngakchiapa: Ka pa hitin biahal ka hman tukmi hi na thinhung ma?
A pa: Hung nemman hlah, na theih lomi tete na ka hal lo ahcun
zeitindah thil cu na theih khawh ti lai.

UN Officer:Zeiruangah dah Kawlram in Malaysia ah hin na rak tlik.
Laipa: Ka humhimnak ding caah.
UN Officer: Aho nih zeitin an in ti ruangah dah humhim lo cun na um?
Laipa:Kan khua mihrutpa nih na mitau kan rem lo tuhnu voikhat kan
hmuh rih cun kan thah lai a ka ti.

Chan He A Thlengmi A Phipek Ning

Kan pule chan ah cun an lenmi nungak nih a lengtu tlangval hna i an kuakpihrum cu a dawp piak tawn hna. Vaal ran cu a zuuknak (a taw)leiin a pek tawn hna. Nain, a thimmi tlangval tu cu a lu leiin an pek hna. Cucu ‘kan duh’ ti i a phipek a rak si. Kan Pale chan ahcun an duhmi nungak nih a lu a suk ahcun ‘kan duh ve ko’tinak a rak si. Cucu a phipek a rak si.
Atu kannih chan tu ahcun a thimmi tlangval nih hal lo zongah Phone No le E-mial ID an pek hna. Kan duh, kan zumh ko tinak ah E-mail an an password zong an pek chih hna. Cucu tuchan a phipek ning a si ve.

Thursday, November 26, 2009

Sui Hmung Lian kum(15) thawngthlak dingin bia an chahpiak

Kawl rammi Laimi phun a si mi Sui Hmung Lian (38) Thlaicinnak Malaysia ah rian a tuanmipa cu amah he riantuan ti a si mi Lai miphun hawi minung pathum, Zam Hre, Van Kam le Bu Cu Lian, hna kampong Bukit Ulu jelebu, Kuala Klawang hmun 30 May 2008 ah an i hngilh kar ah a thah hna caah an tleih i nizan 25/11/2009 / ah Saremban Tazacuainak inn (High Court) ah Biaceihbawi a simi Abdul Alim Abdullah nih an tleih ni June 2,2008 in Kum hleinga (15) tiang thongah tlak dingah bia a khiah.
Sui Hmung Lian nih hin Malaysia Court Tazacuainak inn pathum ah ka palh lo keimah a si lo, hi hna pathum thahnak ah ka tel lo, tiah a tiMalaysia Star Tadin nih a chim ning ahcun Sui Hmung Lian hi mi he ai copo pal lo mi a si i a hawi le nih hin luantuk in an copo( an tuai) caah hi tin ka tuah mi hna si tiah a chim tin a tial. An capo le an tuai tam hi zan riah rawl a chumh lio ah a si i a tthah hna hi zan an ni ngilh kar a si.Leng ah a chuak i Vaituhmui a va lak hnu ah a hawi le pathum cu an ihnak ah an lu, hngawng, le an hmai ah a tuk hna tiah Malaysia Star nih a tial.
Cun a hawi le a thah hna hnu ah Kajang a farnu sinah a zam ii 2nd June 2008, ah Palic nih an theih than i hi bantukin taza an cuaikhawhnak hi a si tiah Star nih a tial.(Ref::Laiforum)

Monday, November 23, 2009

21th 2012 kum ah caan a dong lai.

Kanhnu zarh nili ni ah ruah lopi in Train ka cit i kapong ah caan a dong lainak kong kapong tthu mi hna nih an chim len. Ka khuaruah an ka har ter ngai I tlanglong Train station in ka chuak i news paper cu a box chun ahcun ka lak pah i ka vun zok I 21th December 2012 End of the World movie tiin the first page ahcun ka vun hmuh colh . Hmanthlak an sawi mi ahcun khua dawh ngai khi asi i a chungah mei alh le tilet nih inn le lo a hrawh mi kha hmanthlak phaw ahcun ngampi in an cuan ter. Rel awk um lo in a hmai phaw ahcun a si i next page ah ka vun zoh tthan i ca a dangpi a si hawi cang .
Rian ka tuannak ahcun ka hal hna i athar a si caah an thei ve lo. Rian ka dih hnu ah Inn ah ka tin i Internet Google search ah ka zoh colh i cu ahcun ka rel i 2012 ah caan cu a dih tak hnga maw timi bia halnak hna kha Scientists pawl le a dang biahalnak le Holy Bible he a pehthleih in biahalnak cu tampi an ttial hna.Scientist pawl nih an chim mi cu Ceunak a kan pe tu Ni or Sun Ozone hi a kangh tuk cang caah zeiti hmanh in khamh khawh si ti lo I nikhat hnu ni khat a kangh cuah mah ko cang .Cu caah cun a tu kan umnak vawlei hi zawtnak tampi a chawk cang I a ralai mi kumkhat hnu kumkhat minung nih kan celh ti lai lo tiah information cu Bible lei in mifim pawl le a dang mifim pawlnih tampi in an ttial I video zong toi tein khin a chiah pah len.

Cu pin ah Vawlei kan umnak hi a a hlun tuk cang I Volcano meithlang pawl zong a puak ding mi tampi an um I Tilet or Tsunami le Thlichia hna le ral dohnak tibangtuk tampi a chuak cang lai tiah a chim pin ah Holy Bible a tlinnak a si ko cang tiah an chim chih. Tih a nunnak kong long te cu internet chung ah an chiah pin ah ni hin ni tiang hi news paper zong ah toi tein an chuah leng mang.

21th December2012 end of the World Movie cu zoh ka duhtuk caah kahawi le cu kasawm hna I movie Cinema cu kan va zoh hna.Tih a nun khawh ning khi ti awk ttha lo. A toinak in ka ttial ko lai i minung cheukhat le scientists cheukhat hna nih caan a dong lai tiah an chimleng ko na in a ngai duh lomi tampi le caan cu a dong bal lai lo a timi minung tampi an um hna i micheukhat Scientists pawl le Caan a dong lai ti a zum mi hna cu ready in Noah Lawngpi bantuk asi mi Ark lawng nganpi ban tuk khi an ser hna i cu chung ahcun an um dih hna .Caan a dong lai lo a ti mi hna cu an duh poh in an um lio pi ah Shopping a kai na, night Club a kai na, Lungreithei tuk in khua za a ruat na, Motor car chung ah hla a ngai na, Puai an tuah lio tite hna, tibantuk lio ah khin Earthquake, Tsunami , Cyclone,Thlichia Tilet,Lihnin hna cu an tho, an hrang ciam mam hna i van I a um mi Arfi Stars hna cu an tla an til dih hna I Vawleicung pi cu mei alh le Tilet le Meikhu long tein a khat i Lawng nganpi Ark lawng nganpi in Asia continent cu a deng rih lo an ti I mah ka lei cu tli hna u sih an ti I antli, Asia kan umnak a phan cang ee a dang Ram le a dang Continent lei ah thli tthan hna u sih an ti i khat ta lei Europe Continent lei ah an tli i Tilet nih cun aphanh thiamthiam hna. A hnu bik ah Earthquake, Tsunami, Cyclone ,Thlichia Tilet,Lihninh hna cu a dai dih. Noah Longpi bantuk asi mi Ark long nganpi Chungah a um mi hna cu a luat dih hna i a hnu bik ah Captain pa le a dang Scientists hna nih minung tampi hmai ah bia an chim mi cu hi Kan umnak Vawlei hlun cu a rok dih ko cang caah Vawlei thar tu hi lungkhat lungrual tein Ser tthan hna usih tiin Movie or Cinema cu an dongter .

18th Novenber 2009 ni ah khan TV news ah Scientists pawl biaruahnak ah an chimnak ahcun kum 50 hi cu a hmun rih lai tiah an chim hoi i a tu i Movie a chuah tu Scientists pawl le Movie directors pawl nih an chim nak ahcun 21thDecember2012 End of the World tiin an chim hawi i Movie cu phaisa hmuhnak an kawlnak zong cu asi ve ko lai a si nain Laimi cu kan van attha tuk I Pathian nih Laimi kan u nau hna cungah Larnak tampi a kan hmu sak.United State I a um mi kanfar nu sin in alang mi ‘’I’m coming soon’’ tiah a kut ah a ttial mi siseh .Cun Kanram Lairam zong ah Tluang Hnin Thang siseh, Australia I a um mi kanfar nu zong nih siseh, adang kan u nau hna zong nih larnak vision tampi a hmu mi hna an um I Pathian nih Laimi hi a kan dawttuk ko ti hi theih khawh a si. Cu caah carel tu unau a simi Christ fa asi mi vial tenih Christ a tum lainak kong cu thaizing ah maw a tum lai, hmaizarh ah maw a tum lai. Hmai kum ah maw a tum lai ti hi a ho hmanh nih an thei kho lo kan theih kho lo caah Christ fa kan si bantuk in Thaizing a si zong ah hmai kum a si zong ah timh cia Ready tiin um cio hna u sih ti kha keimah pumpak in theihter kan duh ve hna.Nan umnak ram cio ah zohkhawh rak i zuam ve cio te u.Pathian bia thlinnak a si tak ko cang lai. Cun interner ah kawl nan duh a si ahcun Bawi Pa cu a ttha ti mi ah khan click tuah u law information tampi an ttial mi le video a toi te in an chiah mi a um lai.

18th Novenber 2009 ni ah khan TV news ah Scientists pawl biaruahnak le bia an chim mi

1.Kan umnak Vawleicung hi mifim Intelligent an karhtuk cang i hi thilthar tampi a chuak chinchin caah Vawleicung hi a rawk chinleng mang ti khawh asi an ti.Zeidah an chim duh mi a si kan ti a si ahcun Mifim hna nih thil a thar i an chuahmi a tamtuk cang i Factories Sehzung a tamtuk cang caah a thurhnawm mi meikhu a tamtuk cang caah Zawtnak tampi a chuak ve cang an ti.

2. Ni Sun Ozone hi a kanghtuk cang caah Kan mah Scientists pawl vial te nih 1979 kum in kan phar kan remh i a tlawmpal te a ttha deuh rua kan ti ko nain a tu cu minung kan karh deuh, Thil kan hman mi a tamtuk cang i Factories Sehzung a tamtuk i meikhu a tam tuk cang caah Ni Sun Ozone cu nikhat hnu nikhat a kanghcuah mah cang i pharkhawh remhkhawh a si ti lo caah nikhat hnu nikhat,kumkhat hnu kumkhat in a kangh chin leng mang cang caah mah Ni or Sun hi voikhat ah a kang dih kho mi dirhmun ah a si ko men mi a si an ti.

3. Abik in Nuclear boom an ser mi le Rili ah testing an tuah mi nih hin minung kan caah hin tih a nungbik mi sivai ttha lo a chuah pin ah Global Worming hi a chuaknak a si an ti.

4.Minung nih kan umpi mi Thlithiang Thlittha Rili i a um mi Water Freeze Tikhal Tlangpi hna cu nikhat hnu nikhat a cim cuahmah cang nihin Thlithiang hi a tlawm tuk cang an ti.

5. Vawleicung kan nun hi sau deuh seh ti kan duh si ahcun a phunphun in thlenkhawh a si caah Vawleicung G20 pawl nih an aupi mi ‘’Climate change’’ khuacaan thlennak kong Zeitin dah thil ttha deuh in kan thlen lai ti an aupi mi hi biatak tein mipi hrimhrim nih kan dirpi ve awk a si tiah an ti.

6.Cheukhatram hna ahcun Electric mei vanning systems hna biatak tein nan tuah, Sehzung hna nan tlawmter deuh, Nuclear boom hna ser nan khap i mah nan tuah mi thil hi a tthatuk mi a si I lawmh a um ngai an ti.

7.Vawleicung kan umnak hi a hluntuk cang caah a tu kan tah ning ah hin cun Kum 50 tluk hi a hmun rih ding a si,A sau deuh hmun rih seh ti kan duh a si ahcun Climate change khuacaan thlen timi Thil a ttha deuh in kan thlen a si ahcun kum saupi cu a hmun rih ko lai caah biatak tein kanumnak ram cio ah dirpi ve hna u she tiah a donghnak ah an chim .

Khua ka ruat ngaimi cu khua i ka um lio i chuncaw kan i porh tonnak Plastic a thlathla a kum kum hna in kan hman mi hna le angki a thlek mi hna hlawnh lo in a kum kum in kan i hruk hna khi ka lung ah a chuak ngai .

Micheukhat ram hna ahcun Thil pohpoh khi kumkhat hman dingle voikhat hman ding ca long ah an ruat i Voikhat an hman hnu le kumkhat an hman hnu ahcun an hlawmh cang hna i kan mah Laimi caah cun chim kan ho lo i kan ram i kan sifaknak lio caan bantuk te khan tthutdir kho le um kho i zuam ko hna u si ti kha a donghnak ah cah chih le chim chih kan duh mi hna si.Dam te cio in.Nan Unau

Pa Hen Thang(Ref:: Laiforum)

Sunday, November 22, 2009

Lu aa pehmi Bangladesh ngakchia pahnih tlamtlin tein Operation an tuah khawh hna

Bangladest ngakchia nu pahnih Trishna le Krishna cu an lu a peh ruangah Operation tuah ding in 2007 January ah Australia ram ah phanh pi an si. Tuzarh cacawn nikhat ni ah khan Siibawi 16 an i bawm i sml 32 chung aa peh mi an lu cu an then piak hna. Vanthat ah damte in aa pehmi an lu cu an then piak khawh hna i tu hi Royal Children Hospital ah an um lio a si rih. Hlan zongah hitin lu aa pehmi hi Operation tuah bal a rak si, nain sau nun lo in an thi than, a tu hi zeidah an lawh lai ti cu hngalh a si lo tiah siibawi pakhat nih a chim. (Ref: AFP)

Kawlram hlasak thiam pathum Grammy Awards Ceremony puai an kal ve lai


Kawl ram hlasak thiam Sung Tin Par, Htoo L Linn le Kabya Bweh Hmu hna cu a ralai mi January 31, 2010, US ram Los Angeles ah tuah dingmi Grammy Awards puai ah kal ve an i tim tiah ramchung chuahmi The Voice Weekly thawngthanhca nih a tial. Hi hna pathum kal ve khawhnak dingah hin ‘I Love Myanmar’ timi NGO pawl nih bawmhnak an pek hna lai ti a si. Burma Music Association an chungtuan a simi Mawng Thit Minn nihcun hi hna pathum kal an i timhnak cungah lunglawm ngai a si, hi an kalnak nih hin kawlram hlasak nak cu ramdang hmaiah langhter khawh nak kan ngei lai i an mah pumpak ca zongah fimnak thar a pek hna lai tiah ka zumh a ti. Mah laksawng peknak hi kumchiar (the National Academy of Recording Arts and Sciences of the United States) nih hlasak thiam pawl caah a tuahmi a si i fidi le fitlaw pawl an pekmi Oscar laksawng he aa lo tiah hmuhmi a si. Laksawng peknak a kalmi nihcun copy hla sak a ngah lo i an ram in anmah te phuahmi hla lawng sak a ngah. Laksawng pek an rak thawknak kum cu 1958 ah a si. A tu kal aa timmi hlasak thiam pathum hi khrihfa an si. (Ref: Mizzima)

Kan hnu thla chungah Bing he pehtlai in an tlaihmi 200 leng a si

Kan hnu October thla chung Bing ruangah tlaihmi minung 270 leng an si i US$ 20 million man bing le rithaisii pawl cu mei in khanh an si tiah 199 rihhaisii lei he pehtlai in Kawlram cozah thawngthanhnak ca nih November 19, 2009 ni ah an tial. A tambik an tlaihmi cu (methamphetamine) siitlaang 640,000 a si i Thailand le Kawlram ramri ah an tlaih mi a si. A bik in an tlaihnak hmun cu Shan ram Tachilek khua a si. Cu khua cu Thailand ram luhnak lam a si. July thla ahkhan US $ 7.5 million man a si mi bing le methamphetamine cu an rak tlaih cang. Xinhua thawngthanhca nih a thanhnak ahcun tukum chungah Kawl cozah nih bing cinnak hmun hectare 4138 cu a hrawh tiah an tial. Kawlram chung bing cawkzuarnak lei ahhin a bikin Kawlram cozah he aa ralmi Kokang miphun hriamtlai phu le United Wa State Army (UWSA) phu an si hna. Kawlram cozah nih a ram chungah bing cin tilo dingin kum 15 simanking (plan) a suaimi cu a cheu hlei an phan cang nain soiseltu pawl nihcun a cozah lila nih hi bing chuahnak le zuarnak ahhin aa tel ve tiah an chim. (Ref: DVB)

CNC pawl nih a voih (2) nak CNA meeting an tuah



















Tuzarh November 18-20, 2009 ahkhan Mizoram khualipi Aizawl ah ramkip ummi Ethnic Chin (EC) hruaitu pawl cu a voi 2nak Chin National Assembly meeting an tuah. Cu an tuahnak ahcun a ra laimi 2010 kawlram thimnak ah zeitin dah timh tuahnak kan ngeih lai ti kong hi a bik in kan ceih mi a si tiah Chin National Concil (CNC) biachimtu Pu Ral Hnin nih a chim. Hi CNC ahhin ramkhel riantuan pawl, hriamtlai pawl, siangngakchia thing pawl le mipi leiin buu a tuah mi pawl an i tel. Germany ram, US ram le Canada ram hna in Chin aiawhtu pawl zong an i tel. Hi an tuahnak ah CNC ruahnak petu Dr Harn Yanghwe (Kawlram a pakhatnak President Sao Shwe Taik fa) zong aa tel kho ve. Cheukhat Chin ramkhel riantuantu pawl nihcun hi Assembly hi an lung a tling lo ngai i tel zong an duh lo. Cho Ethnic Concil (CEC) i an chairman Kee Le Awm nihcun hi CNC nih hin Chin miphun vialte a aiawh kho lo, ziah ti ahcun i tlukceo nak a um lo, CNC timi nihcun Chin miphun vialte a aiawh hrim awk asi a ti. Cun Matu Youth Organization (MYO) an President Van Tu zong nih hi CNC tuahmi cungah a lungtling lonak kong a chim ve. “Hi CNC hi Chin miphun a aiawh kho rih lo nain kan dih lakin kan tuanti ahcun a aiawh khawh te ko lai” tiah Pu Ral Hnin nih a ti. CNC cu 2006 kum ah rak dirhmi a si i a voikhatnak Assembly cu India ram nichuah chaklei Manipur ramthen Mount Sinai khua ah an rak tuah. CNC ah aa telmi group pawl cu Chin National Front (CNF), Chin National League for Democracy (CNLD), Mara People Party (MPP) le Zomi National Congress (ZNC) pawl an si. CNLD, MPP le ZNC hna hi 1990 kum thimnak (Members Of Parliament) ah a rak i cuh ve mi le mipi nih thimmi an rak si i CNF hi 1988 kawlram buainak ruangah ramleng a zammi siangngakchia pawl le mino pawl nih dirhmi group an si hna. (Ref: Mizzima)

Saturday, November 21, 2009

Ka Philh Khawh Lomi

Acaan cu 1974 kum March thla ah a si. Zinglei khuadei lai suimilam 4 am hrawnghrang ah khualu sanglei i a ummi Pu Thang Hnin (Kulh Mang Pa) nih “Aw Lian Thang Pa”2 tiah a vun au. A rauh hlan ah Lian Thang Pa nih a vun hawih ve i Khuangtum lei ah “Vau Kan Cul“ lai i Pu Thang Dum (Tin Cung Pa) le Pu Hmun Ling (Sam Par Pa) zong kha hei chim chin ve hna law tiah a vun ti hlei ah Pu Thang Hnin nihcun Par Hliang pa aw khuangtum lei ah Vau kan cul lai ee tiah a hei thanh rih. Zei thongpang chia dah a um, vau kan cul lai an ti cu, zei a sullam dah a si tiah ka nu cu ka vun hal. Ka nu nih Ram kan vai lai, khan kan haw lai tinak a si, sa khan kan dum lai tiah ti phung a si lo. Khan chung i a ummi sa vialte ka dang ah an kal dih sual lai tiah an zumh caah vau kan cul lai tiah minhlen in an tinak sullam a si a ka ti.

Khua cu a hung dei i thaithawh ei khim le cangka vau cul nak i a kal hnga ding pawl cu kan chuncaw le kan ti thol cio he kan i thawh cio i Phaipha lei kalnak lam Hup Mang Pu a lungpumh (kuu) hmun ah kan i tong dih hna. Minung kan tling pah cang lai ti khan ah khan Pu Duh Lei (Par Hliang Pa ) nih ralrin peknak le cawnpiaknak biatawi te a chim. A chimmi hna cu hi ti hin a si: (1) Meithal a tlaimi (or) khan a bawhtu nih sa le minung hliah lo in kah lo ding, (2) hi ka zawn hin na bawh lai tiah hmunhma pek hnu ah sakhan dumnak chung ah a thli thup in mifir bang luh lo ding, (3) sa cu keh le awrh artlang in bawh cio a si lai caah khan a bawhtu umnak keh le awrh ah meithal thlah lo ding, (4) kuanpum (or) kuansau pakhat cio lawng nan rawn lai i kuancik hman lo ding, (5) minung le sa palhsual a fawi te caah khanhawtu zawng dai tein kal sawhsawh lo in chawi, chawi tiah au peng ding tiah a kan chimh. Cu hnuah Pu Bawng khur (Bawng Khua) nih thla a cam i khan hawihnak lei ahcun kan i thawh.

Ahmasabik ah Zosang tiva dong i Thingmasu timi khan an kan dumpi. Khan bawhtu hna lam hruai cu Pu Hlawn Mang a si. Khanhaw pawl cu Pastor Khen Tum nih a kan hruai. Pastor Khen Tum nih sa hawtnak caah muko a rak i ken. Khan a bawhtu pawl ready an si cang lai, an i tinhnak hmunhma cio an phan cang lai, haw cang u si tiah lam hruaitu nih a kan ti le cangka sawi, sawi sawi tiah kan au i khan hawt hram kan thok. Minite (5) hrawnghrang kan vun hawt ah vom, ngalhriang, sazuk a um e, i ralring u law tiah khan chung in Pastor Khen Tum a
vung au i muko a vun tum le cangka meithal thawng cu khuarit vantek a lo ko cang. Ral dah an i do ti awk in a um. Vom aihrum thong le kio thong cu vawlei a cim cang lai ti awk in a hninh dih caah ka tih tuk i thingkung cung ah ka kai. Ka hawi le zawng keimah bang thingkung cung ah an kai cio ve i vom ai thong a daih hnu ceo in kan tum than. An kahnak he an nawlhnak he meithlal cu zun (32) hrawng an puah rua ka ti. Sa khan a bawhtu pawl nih ra cang u, haw ti hlah uh an kan ti i khanhawt cu kan i ngawl. Thongpang cu an i hal i Pu Ram Vak nih vom sumh 9 pakhat, Pu San Ci nih vom sum 8 pakhat, Pu Bawng Khur nih ngalhriang tlaih 7 pakhat, Pu Duh Lei nih nengpi tlaih 7 pakhat an hrilh ko hna. An kahmi sa cu hmunkhat ah kan pumh hna i cu ka ahcun chuncaw kan ei hna. Rawleinak ca le Pathian sin lomhnak cu Pastor Khen Tum nih thla a kan campiak hnu ah chuncaw kan ei ti hna. Chuncaw kan ei dih hnu ah “Khon Cung Hmui” timi khan kan dum than lai tiah an ti. Pu Mang Kom nih hi zatzat sa kah hnu ah zeidah dum than a hau, nan kah ciami sa hmanh kan phawr kho ti lai lo tiah a ti sual ciamman i upa pawl nih an thah lo lawng lawng a si. Sakahnak thluahchuah bawmgmal na phih dih lo maw? Biachim holhrel i ralring awk a si, ngakchia zawng na si lo tiah an chimh hrin.

Khon Cung Hmui timi sa khan cu kan dum than. A rauh hlan ah Pu Hlawn Mang nih nengpi pakhat, Pu Thang Sui nih ngalhriang pakhat, le Pu Za Hram nih saza pakhat an hrilh than hna. Cu hlei ah vanchiat van that, Pu Ram Hnin cu nengpi kibu nih a pah sual i Pu Ram Hnin cu tha lo lak in a hliam hlei ah nengpi cu a hngawng a kaik i a thi bak ve. A thimi nengpi cu Pu Ram Hnin kahmi sa ah chiah a si. Vau cul nak a kalmi cu (50) kan si. An sakmi a tam hlei ah Pu Ram Hnin zawng cu puak a hau fon i kan lungre a thei ngai ko. Asinain sakhi cek le sazuk cek hmanh hlawnh siang lo in ek cek bu he kan phawrh khawh dih.

Kan khua a langhnak Arti Au Nak hmun bo kan phan. Meithal a tlaimi cu 38 an si i cu ka bo cun thlan an thlah. Meithal zun khat ah vawi (2) cio an thlah i vawi 76 an thlah. Van le vawlei a rawk cang lai ti phun in ngakchia rual cu kan khua ruah a har dih. Upa deuh nih hla do an i thawh. A rauh hlan ah sianginn cerhhmun bo in “A hu maw, a hu maw” tiah an rak au. A nih le a nih nih e vom e, a nih le a nih nih e ngalhriang e, a nih le a nih nih e, nengpi e tiah kan lak i aw thang bik Pu Thang Hnin nih a hei thanh ve hna. Chitkhat te ah an thei fiang lo, an fian hlan lo au le nawlh lengmang a si. Cu ka bo cun kan khua cu meng khat le tlompal a hla rih. Cu ka bo ahcun suimilam pakhat hrawng kan i din hnuah kan i thawhthan hna. Khua luh lai hranwghrang kan phanh cu khuami nih an kan donnak meithal thlah thawng, darkhuang, baleu, sumsel, muko le chengcheng tumthong kan vun theih cang. Khua hauka kan vung lut i biakinn chak lung donh in khuami nih an rak kan don i meithal cu khatlei le khatlei in hehchet tiah an thlah. Darkhuang, baleu, sumsel, muko le chengcheng an tum. Khuang le siaki belte an tum lo. A phung a si lo an ti. An kahmi salu pawl cu artlang in an tonh hna i zoh cio a si. Zupu pu (2) an dah i an thlawrmi cu hrai in an pawt hna. Zuhui le zureu zawng hrai in an phawt hna. Sakap milian, mingan deuh nih hlado (vahla) an i thawh. Ka ngiat hna i cheukhat cu an tap. A ngeih a chia, an li a leng i an mitthli tete an biang cung in a lung. An hnar no ruh a tam hna i an holh kho lo. Hi tluk hawi nuamh lio ah hi hna hi ziah hi ti hin an um tiah ka nu ka hal i hi bantuk caan ahhin thlanmual a liam ciami an chung khat pawl an hlam hna, chungkhar an tling ti lo i an ngeih a chia, hi bantuk an pa le an u le nih sapi puam an kah tik ah um ve hna sehlaw zeitluk in dah kan i nuam lai ti kha an ruat i an ngeih a chiat bia si a ka ti.

Cu ka zawn ahcun mui tiang kan um hnuah kan mah le kan inn lei cio ah kan tin cio hna. Kan sa vo cu ka far nu Sui Zing nih inn tiang a ka phawrh piak.Zanriah kan ei cuahmah lio ah leng Iang Cuai a rak lut i Pu Duh Lei nih nengpi a kahmi kha salupawng vun ka cuar lai a ti i kan kawh hna ti a si ko. Salupawng vun cuar timi cu a kahmi nengpi a phei kha ni le far pek (hleh) lo in vok pakhat thah chap in a kah zan ah tuahmi puai a si. Pu Duh Lei cu khrihfa a si caah cu zan cu zudah phunphai a um lo. Lam le kui zawng a um lo. Dei lai suimilam 2 am hrawng ah rawl an kan dangh. Nengpi sa le vok sa cu vuai cikcek in ka ei.

Athaizing ah Pu Hlawn Mang zawng nih a kahmi nengpi phei cu tlang a zam ve. Pu Ram Hnin zawng nih tlang a zam ve. Khua te kan ti cu uak ngai in tin co cio a si. Cun thongpang ka theih thanmi cu Pu Ram Vak nih Pu Bawng Khur i a kahmi ngalhriang lu kha a hal chap i a mah a kahmi vom he Pasawm (somtuk) som a tuk lai ti a si hlei ah Pu San Ci zawng nih Pu Thang Sui i a kahmi ngalhriang lu a hal chap ve i Suansang ka tuah lai a ti ti a si ve ai.

Pu Ram Vak i Pasawmrel (Somtuk)

A ni thla cu ka cing ti lo. Pu Ram Vak cu bawite a bawi balmi a si caah pasawmrel puai a tuah ni ah pawngpi aa ponh, sumthong aa tonh, puanrang lam kalh a sawi hnawt i laibiar tial pi he khat lei khat lei aa chawk. Nutar patar deuh kha nan rat khawh caah kaa lom tiah a chonh, a biak hna. A liam ciami caan (or) hnulei caah tiah naa pakhat, a ra lai dingmi (or) hmailei caah tiah sia pakhat, sathluak (a kio noh) caah vok pakhat, liamsa caah vok pakhat le hnomsa caah vok pakhat a thah. Zupu cu a tam taktak. A mah nih a dahmi vok in mi dang nih an rak tlomhmi a tam deuh. Cu hlei ah mi nih an tlomhmi zureu zawng a tam taktak. Lai lam an lam. Rawlei hlan chun suimilam 12 hrawng ah a kio noh (sathluak) an kan dangh. Lian sa cu pasawm a rel balmi le sapipuam a kap balmi an pek hna. Hnomsa tu cu pasawm a rel bal lomi upa, patar le khual upa an pek hna. An ei dih lomi sa cu an inn lei ah an va pek hna. Zan lei sang ah rawl an kan dangh i pai a tuah. Paih a dih in zan 10 pm tiang lai lam an lam than.

Pu San Ci Suan Sang puai

A ni le a caan cu ka cing ti lo. Pu Ram Vak pasawmrel a dih hnu zarh (2) dan ah a si. Pu San Ci zawng cu Pu Ram Vak bantuk in lai thilthuam he a um ve. Sumthong belte aa tonh lo. Sa zawhmi poahpoah na rat khawh caah kaa lom tiin chawnh le biak kha a biapi bik ah a chiah tiin ka hmuh. A lomdon timi mi zapi ei awk caah vok pakhat, liansa caah vok pakhat, hnomsa caah vok pakhat an thah. Pasawmtuk le Suansang puai an tuah ningcang aa khat dih. An thahmi sa belte a dang. A dannak cu pasawmtuk tikah hnu lei ca le hmailei caah tiah keli sa pakaht veve thah a si. Suansang ahcun a um lo. Maw kha lio caan kha zanmang le tuanbia ah an cang dih cang. Kha lio i an i thawhmi hla do (va hla) hna cu:

Hla do tial chih ding asi rih nain ka rak peh kho deuh rih lo.Kan peh tthann te lai.

By:: Chan Pum
Hakha

Friday, November 20, 2009

Rev. Jeremiah Sang Dun cu UK a tlawng

November 9, 2009, Evangelical Free Church of Myanmar President a simi Rev. Jeremiah Sang Dun cu UK ramah Church pawl le Khrihfa sianghleiruun pawl conference tuah dingin zarh 6 chung a tlawng. Cu a tlawnnak ahcun biachimnak caan zong an pek i a tu lio Kawlram chung Khrihfa mi nih kan tonmi le mautam harnak kan ton mi kong a chim. “ Ka khualtlawnnak hi ka mit a ka auter ngaimi le ka rian caah hmuhtonnak tampi a ka pe mi a si,” tiah EFC president le Free Gospel Outreach Bible College an director a si mi Rev. Jeremiah Sang Dun nihcun a chim. A khualtlawnnak ahhin Biakinn tampi ah phung a chim i cu chung ahcun Northern Ireland, Scotland le England ramchung ummi London khua pawl hna zongah a chim. Barnabas Fund phu le CSW (Christian Solidarity Worldwide) phu hna zong a ton hna i cu ka a ton lio hna ahcun amah nih zinglei pumhnak a hruai hna. Hi conference kainak dingah
hi FIEC (The fellowship of Independent evangelical Churches of the UK) le EFCC (Evangelical Fellowship of Congregational Churches) hna hruainak in tuahmi a si. EFC hi 1954 ah Rev. Dr. Lalthanliana nih a rak dirhmi a si i a tu ahcun member 14000 le Pastor 61 an si cang. A chung ah riantuan mi hi 127 an si, local Church 240 an ngei i Biakinn 115 an ngei cang. A pathumnak president a tuanmi Rev. Jeremiah Sang Dun hi Thantlang peng Ralpel khuami a si. A nu pi Tin Thai, a fa le pa 4 he Yangon ah khua sa mi an si. (Ref: Chinlandguardian)

Japan PM nih Daw Suu thlah dingin a forhfial

Japan vunci Yukio Hatoyama nih Kawlram chung NLD hruaitu Daw Aung San Suu Kyi cu 2010thimnak tuah hlan in thlah dingah Kawl cozah sinah biatak tein a forhfial hna. Japan ramah nihnih chung an tuahmi Japan le Mekong ram pawl an i tonnak ah Yukio Hatoyama nih Kawlram aiawhtu PM General Thein Sein cu a ton i hi kong hi a chimh tiah Japan ramleng Ministry nih an thanh. Hi an i tonnak ahhin “A biapibik mi cu a cozah he NLD hruaitu Daw Suu hi nan i ton hmasa a hau, cun 2010 thimnak hi ramdang pawl mit ah zumhtlak nan siter duh ahcun Daw Suu he ramkhel riantuan ruangah thong a tlami paoh paoh thimnak tuah hlan ah nan chuah dih hna a hau lai” tiah Japan Foreign Ministry lei nih thanhca an chuah. Japan nih hin Kawl cozah cungah a lungput hi nitlak lei ram pawl le US ram nih an ngeihmi lungput he aa dang deuh. Mipi caah zawnruahnak bawmhnak lei hi a biapi deuh in Japan nih a chiah i 2008 lio ahkhan hi lei bawmhnak hi Yen 1.18 billion (Japan phaisa a si) le technical lei ah Yen 1.64 billion a rak bawmh. Ngiahlaitu pawl nihcun 2010 thimnak hi zei ti a si zongah Japan nihcun a pom te ko lai tiah an zumh. “Japan nih 2010 thimnak hi kan tanh, hi thimnak hin Daw Suu aa tel theng lo zongah mipi nih kan cohlan ding a si ko” tiah Burma-info (Japan) i an Director a simi Yuki Akimoto nih a chim.
(Ref: Mizzima)

LAICA TUANBIA

Lairam cu Mirang nih Semtember 5, 1889 kum ah doh awkin awdar an rak chuah I phu thum in an rak kan doh colh. Mah phu thum hna cu,,,
1. Gangaw phu: Gangaw in Hakha lei vialte, a uktu ah General Symos.
2. Kalemyo phu: Kalemyo in Tedim lei le Falam lei vialte a uktu ah Colonel Skene.
3. Chittagong phu: Chittagong in Thangtlang lei vialte a uktu ah Colonel Treagea.
Mah an phu dihlakin a uktu ah General Symons tuanvo an pek. Gangaw lei phu cu Zokhua Sui Hleng nih lam a hruai hna I February 14, 1890 ni ah Hakha an lak. Mah Hakha a lami phu ah cun Surgeon Major AGE Newland ( JMS ) zong sii lei tuanvo ngei in Hakha cu a hung phan ve. Miring ralkap Hakha an phanh hnu cun Senthang ler, Zotung lei le Lautu lei doh awkin an pok than I 1892 kum ceoah Hakha an phan than.
Surgeon Major AGE Newland ( JMS ) nih Laiholh le Laica cu a hnu tuaktan I, 1894 kum in Laica cu tiah hram a dawmh. A Practical Handbook of the Chin Language Spoken by the Lai’s timi cauk nganpi cu 1897 kum ah a cauk in a chuah. Mah cauk, Lai cauk lakah a hmasa bik, cu tha tein zohkhenh a si ko.
Carson Bawinu le Bawipa hna cu 1899 kum March 15 ni ah Hakha an phan ve I 1900 kum in Rev, Dr. Tilbe nawmhnak in Laica cu Newland tuahmi zohchih in an remh ve. 1908 kum ah Rev, Dr. Cope nih tampi a hun remh ve I atu I kan hmanmi Laica hin sianginn cawn awk cauk tampi a hnu chuah. Mah hnu cun 1925 kum ah Rev, Dr. Chester U Strait te hna, 1947 kum ah Rev, Dr. Robert G Johnsin te hna Hakha ah hung phan cio I laica cu a herhnak zawn tete an remh ve. Atu cu Chin Association for Christian Communication hruainak in Laica cu pehzulh in hun tuah chin lengmang a si.
(CACC)
LAICA CAWNNAK CAUK CHUNG AH LAKMI A SI.
Bawi Hu
Director

Thursday, November 19, 2009

(2010 World Cup ah a tel dingmi Ram Hna)

Vawlei cung mipi nih I ngeih cio mi 2010 World Cup Pumpuluih Chuihzuamnak cu a naih chin lengmang cang I cu ka chuihzuamnak ah a telkho dingmi hna cu a tanglei ram hna hi an si.
Algeria, Argentina, Australia, Brazil, Cameroon, Chile, Côted’ Ivoire, Denmark, England, France, Germany, Ghana, Greece, Honduras, Italy, Japan, Korea DPR, Korea Republic, Mexico, Netherlands, New Zealand, Nigeria, Paraguay, Portugal, Serbia, Slovakia, Slovenia, South Africa, Spain, Switzerland, United States, Uruguay. Hi ram 32 chungah hin Slovenia hi a voikhatnak a ni tel khawhnak a si i Honduras le New Zealand hna zong hi 1982 hnu in a tu lawng hi an rak itel tthan nak a si. Mitampi nih cun hi ramthum hna i vawleicung pumpuluih chuihzuamnak ah I tel ve ding cu tiah an khuaruah a har le a lawmh zong an lawmhpi ngai hna.

Tuesday, November 17, 2009

Musilim simi US ralkap nih US ralkap 13 a thah hna

US ralkap pakhat a si ve mi nih US ralkap lila a kah hna hi ralkap 13 an thi 30 hma an pu. Texas State chung um mi Fort Hood timi ralkap len ah a cang mi thil a si. Akap tu pa a nu le pa hi Jordan ram in a rak pem mi a si a min ah Nidal Malik Hasan timi a si. Iraq ram ah kal ding in nawl an pek hnu ah mah tihin mi a kah mi hna a si ti si.

Hasan hi psychiatrist a si. Mihrut tibantuk, mi lung rawk mi tibantuk le thluak lei zawtnak ngei mi pawl a bawn chan tu, ruahnak a pe tu a si. Mah tihin a hawi le rumro thilak in a kah hnanak a ruang hi fiang set in an thei rih lo.

A kah lio hna ah hin, "Alah Hu Akbar" tiah a au pah in a kah hna ti a si. A sullam cu "Alah Pathian cu a lian ngan hringhran" tinak a si.

A hnu deuh ah thawngpang a ra mi ah, Malik hi Muslim ralhrang bu a si mi Alkaida he zong pehtlaihnak a rak ngei ti a si.

Mah hi ralkap doctor pahi US ram ah a chuak mi a si. Virginia State in a rak mi si ti si.

Fort Hood mithahnak thawngpang nih hin US ram mi tampi an thin a runh ngai hna i, Muslim biaknak dohnak kawng chim le phuan hi a vun tam ngai ti asi.

Aung San Su Kyi le US Palai Pawl an i ton

US ram in Assistant Secretary of State a si mi Kurt Campbell le a hawi le nih Pi Aung San Suh Gyi cu kan hnu zarh November ni 4 ni zing lei ah khan Rangoon khua i Innya Lake Hotel an an tonnak an ngei.Mah tiin tonnak an ngeihnak ah cun Kawlram chung um thawngpang hlathlai mi pawl zong an luhter ve hna nain bia halnak belte an tuah ter hna lo ti asi. Hman thlak lawng an senh hna.US ram in Palai pawl cu Pi Su Kyi an ton hlan ah Kawl ralbawi Thein Sein he Naypyidaw ah an i tong hma sa ti a si.

An i tonnak i an i ceih mi pawl kawng he peh tlai in le tu lio Kawlram an tlawnnak i hmuhton mi hna he pehtlai in Rangoon airport ah biafianternak tuah a si te lai ti a si.

Mah tiin an i ton khawh cun NLD upa hna le tlangcung mi upa hna he tonnak zong an ngei chih rihlai ti a si.

1995 kum ah khan US ram secretary a si mi Madeline Albright cu Kawlram ah a rak tlawng bal nain hlawhtlinnak zei hmanh a rak um lo

UN Card hmuh khawh ding caah ni 40 rawlulh thla a cam

Malaysia ah Chin miphun ralzam a thawng sawm in an um i ralzam tiah theihpinak card, UN card a hmu rih lo mi le a thar arak phan chap mi hi nikhat hnu nikhat an tam chin thluah mah ti a si.Malaysia ralzam mi hna caah UN card hmuh khawhnak ding hi a biapi tuk hringhran mi dirhmun a si.Pu Lian Do Cin hi Sihzang-Chin mi a si i, ACR card ai tleiih mi a si. Kum 39 a si mi Pu Lian Do Cin hi Malaysia ah a umnak a sau cang i truck a mawng tawn ti a si.
UN card hmuh khawh ve nak ding caah heh tiah UN zung le a dang Siying Ralzam zung siseh ACR siseh a rak panh tawn nain UN card a hmu kho bal lo. Mah caah cun ai bochan bik mi Pathian sin ah rawlulh thlacamnak a ngei. Ni (40)chung bak rawl a ulh i thla a cam caah a tha zang a dih i a lung tlau caah November ni 11, 2009 ni ah khan Kuala Lumpur khua UKM sizung ah an tlik pi i tu tiang cu ka sizung ah cun si ai thlawp cuah mah ko ti a si.Mawtaw a rak mawngh tawnnak cu Kuala Lumpur he ai hlatnak hmun ah a si. UN card hmuh duh ah rawlulh thlacamnak ngeih khawh ding caah Kuala Lumpur khuachung Maluri sang i a hawi pa inn ah a ra i, mah ti cun rawlulh thlcamnak angeih mi a si.

Monday, November 16, 2009

Ronaldo Ke Hnih Aamahkhan An Tuah






















Atu lio vawleicung mirum pawl nih Aamahkhan Company inn hna a kangh sual ah tiah le, an nunnak a liam tikah tangka lo tlau lo dingin an nunnak aamahkhan an tuah cio. Cuti aamahkhan an tuah chung i an inn a kangh le a nunnak a liam sual ahcun aamahkhan company pawl nih tangka an liam hna bangin tutan Real Madrid nih vawleicung pumpululh chuih man sang bik pound 80mil in an cawkmi Cristiano Ronaldo ke pahnih cu pound 90mil in aamahkhan company he min a thut ve. Real nih Ronaldo caah man tam tuk pekin a cawk tikah Caan tawi chungah a ke hna a kiah i pakhat khat a si sual lai ti a phan tuk caah hiti a tuahmi hi a si. Real a phak hnu a chuihmi puaithum ah voi 34 tluk khatlei pawl nih a ke cung i an foul tikah an lungre a thei.(Ref:star news)

Thursday, November 12, 2009

USDA chungtuan Japan a tlawng

Kawl ralkap cozah a kengruh pkhat a si vemi Union of Solidarity and Development Association (USDA) (kyaintkhaingzi) chungtuan Gen. Htay Oo hruaimi aiawh bu pakhat cu Japan ah hawikomhnak tiin khual an tlawng. Japan ramdang palai Hirofumi Nakasone sawmnak in nisarih chung tlawn ding an si. August 23-24 ah atu cozah a ralkah a simi
parliament upa hna he an i tong hna lai i 25 ni ah Japan ram ramdang palai Hirofumi Nakasone he zong an i tong hna lai. Cu zanlei ah lothawlhlei vunci pahnihnak he zong an i tong hna lai. Hawikomhnak khual tlawn a si lengah tuthla ni 30 thimnak ah hin
atu lio cozah a ralkah a simi bu Democratic Party of Japan (DPJ) nih a tei a si ahcun Japan nih Kawlram cung a chiahmi thil pawl ruahchung dingah an kalmi a si tiah an ti. DPJ nih atu tan thimnak ah an tei theu lai tiah zumh a si. SPDC hruaitu hna cu a hlan zongah Tuluk le Vietnam nih an sawm ve bantukin an rak tlawng bal. Aralaimi October zongah SPDC bupi meting cu Naypyidaw zungpi ah tuah dingin timhtuah a si. Meting hlanah thimnak kong phunglam chuah dawh a si i metingpi nih biafek a dirh lai tiah upa lei in thawng theih a si. (Ref:Mizzima)

Sunday, November 8, 2009

AIDS zawtnak a ngeimi pawl U.S ram luhter lo ding timi phunglam Obama nih a let

Kum 22 chung an hmanmi HIV rungrul a ngeimi pawl ram chung luhter lo ding timi phunglam cu hmai kum thokin U.S ram nih kan hmang ti lai lo, tiah U.S Ramhun Barack Obama nih Cawnninga ah a thanh. Bush cozah chan lio in an rak thok cangmi cu phunglam let ding cu Cawnnikhat thokin hmunter a si cang lai, tiah Obama nih a ti. Ramchung luhnak (visa) sawknak le green card sawknak caah AIDS zawtnak a ngeimi pawl khapmi phunglam cu vawlei cungah U.S telh in ram 12 nih an hman. Obama nih, “Vawleicung HIV/AIDS dohnak ah hruaitu si kan i tima si ahcun hi thil hi kan tuah hrimding a si,”tiah Ryan White HIV/AIDS timi cawlcanghnak ca minthut lai ah a chim. Ryan White HIV/AIDS timi cawlcanghnak cu 1990 ah an rak thokmi a si i tangkalut tlawmte lawng a ngeimi innchungkhar pawl ca siiai, i thlopnak le i zohkhenhnak ca a tuanmi a si. Cu cawlcanghnak cu kum 13 a rak si lioah thi rawhnak in HIV rungrul aa chawnmi Indiana hngakchia pate min lakin an rak thok. Ryan White cu amah bantuk vanchiat a tongmi pawl ca le AIDS zawtnak ralrin ding hrihhawhnak caah pumpek in a rak cawlcang i kum 18 a si,1990 April thla, ah a nunnak a rak liam. Obama nih min a thutnak ah cu pate a nu zong a rak kai kho i, Congress upa pawl le HIV ca a cawlcan gmi pawl zong an rak kai ve. HIV rungrul karh hram a rak i thok, 1987, ah U.S Department of Health and Human Services nih HIV rungrul cu i chawn khawh a si, zawtnak a ngeimi pawl cu U.S ram chung luhter lo ding tiah phunglam a rak chuahpi. Cu rammi pawl ngandamnak zohkhenh bu nih 1991 ah cu phunglam cu let than aa tim nain congress upa pawl nih an duh ti lo. Phunglam ningin HIV zawtnak a ngeimi sianghngakchia, ramleng khualtlawn le ralzam tampi cu U.S ram chung luhnak nawl khap dih an si i zawtnak a ngeimi hngakchia pawl cawm a duhmi pawl zong cawmnak nawl pek lo a rak si. 1993 thokin U.S ram ah HIV he aa pehtlaimi i tonnak pawl zong an tuah ti lo. Aruang cu HIV zawtnak a ngeimi cawlcanghtu pawl le hlathlaitu pawl kha U.S ram chung luhnak nawl an ngei ti lo caah a si. U.S ram ah HIV/ AIDS a ngeimi minung nuai khat leng an umi kum khat ah 56,000 an i chawn tiah ruah a si. Atu ah, AIDS zawtnak a ngeimi minung pawl ram chung luhnak nawl a khapmi ramhna cu: Armenia, Brunei, Iraq, L i b y a , M o l d o v a , Oman,Qatar, Russia, Saudi Arabia,Thlang Korea le Sudan ram an si.– AP(Ref:: SeiH401)

Thursday, November 5, 2009

Swine flu a hrang chin, Ukaraine nih cun sianginn a khar dih

Swine flu nih zarh khatchungah minung 700 nunnak an rak kan thilh piak hmanh, tiah the World Health Orginazation nih Cawnninga ahkhan a thanh. Ukaraine ram nih cun a sianginn le baisakup pawl zongkhar dih ding tiang nawl a chuah,Europe leithan ah cun Swine flu rala dohning aa biatakbik ram, tiah ti khawh a si.Kanhnu zarh chungah Swine flu ruang minung a tambik an thihnak cu America leithan lei khi a si iminung 636 an rak thi. America leithan chungah Swine flu ruang minung 4,175 an thi cang, tiah UN agency nih a thanh. Europe ram pawl ah a thimi 281 an rak um ve i Asia-Pacific lei ah cun 1,070 tiang a phan ve. Vawleicung huap in cun, April thla inkhanMexico leU.S ram in aa thokmi A (H1N1) ruangah a thimi 5, 700 tiang a phan cang, tiah WHO nih a tial. Zawtnak karh aa thok thla li chungah U.S ram ah aa chawnmi nuai 5.7 tiang an umlai ti zumh a si, tiah the Centers forDisease Control and Prevention (CDC) nih a thanh. Sii lei thiamsang pawl zong nih, zawtnak a chuahka thla li chungah khan U.S ram ah minung nuai 1.8 in nuai 5.7 kar an i chawn lai ti ruahdamh a si.Cu lakah 9,000 in 21,000 kar cu sizung ah thlop an s i, tiah hlathlainak chirhchan in an chim. Swine flu nih Europe football league pawl zong a hrial hlei lo. Frence i Paris Saint-Germain le Marseille an chuaih lai nithum aa
duh ahkhan a chuih hngading chung in minung 3 ah zawtnak an rak hmuh. Cu ruangah chuaih ding ni cu an rak thawn. Premier League, Blakburn Rovers le Bolton ipumpululh a chuihtu le an staff cheukhat zong kha zawtnak an i chawn ti theih a si. – AFP

Wednesday, November 4, 2009

Nunphung Le Biaknak

2001 kum October thla dih lai te ah asi.

Voi dang tawn bang in zing zing khat cu khua dei lai te ah ka minu le ka fapa tuah mi Japan sushi pawl kha dawr dangdang ah kuat ding in kaa thawh. Lam tonnak pakhat ah mei sen a si ca-ah ka hmai ah mawtaka pahnih an rak dir chung cang.

Kei zong ka mawtaka barik ka lamh zokzok tikah ka hmai nu ka pah dengmang. Cu ah cun ruah lo pi ah ka hmai dirmi mawtaka hnu lei kuang lengah aa thlai ko mi minung kut ka hmuh. Mawtaka mei in ka cerh i, ttha tein ka zoh tthan tikah minung kut taktak asi ca-ah ka lau ngaingai. A minung pum cu a chungah a um i, a keh lei kut kha a chin an khar mi nih a nenh chih ca-ah a leng ah a chuak i, aa thlai ko. Ttha tein ka zoh tikah ngakchia kum 12 le 15 kar hrawng asi lai. Mirang asi. A jacket angki ban a hlim caah a suimilam ttha tein hmuh khawh asi.

Mawtaka mawngtu ka vun ngiat tikah mi nak nu asi. Kum 30 le 40 kar asi lai. A mawtaka keh lei thlalang chung in ka vun bih tikah rengh nawn in a rak ka zoh ve kha ka hmuh. Ka mit cu a mawtaka hnu lei ah ka tthial hnu ah cu nu cu ka vun zoh tthan tikah fak deuh in a mit a vun ka rengh. “Mi that nu naa hliah te lai, “tiah ka lung thli in ka hro.

Hi kong hi cu palik chimh lo ah a ttha lai lo. Minak pawl hi an sual tuk tawn. Keimah hrimhrim te zan ttim ah pakhat pa nih pistol in a rak ka bawh i, Dr. Vumson inn pawngah damiah a rak ka ttaih. Tangka pek awk ka ngeih lo caah a pistol cun a ka kah. Khuazing Pathian nih aa rel lai lo, a ti caah a ka nganh. A rak ka nolh tthan nain a kuan a dih ca-ah thihnak in ka rak luat. Sertu Pathian a min thangtthat si zungzal koseh!

Hi bantuk a pipa mi bia hi palik chimh lo ah a ttha lai lo. Asinain keimah nih chimh ahcun ka buai tuk sual lai. An mah le an mah i chim ko hna seh, tiah ka hnu lei ah ka hei bih tikah mirang pa nih a rak ka zulh ko kha ka hmuh. Si bak seh. Mi that tu cu minak asi. A thah mi cu mirang asi. Mirang pa nih a hmuh ahcun a ing bal lai lo. Khi pa nih hmu seh law a mah nih tuaktan dih seh, tiah ka mawtaka cu lam kam ah a dir lai bantuk in ka tthial i, ka hnu lei mirang pa cu ka kenh.

Ka lungtthli cun; “Minak nu na mui te rup loin saram thinlung na ngei, cei ko”. Cu ti cun ka tuah mi a ttha ngai, ka thiam ngai, ti mi lung sinak he cun an hnu lei in ka zulh hna.

A rauh hlan ah mirang pa cu keh lei townhouse pawl umnak dum chungah a lut. Mi that nu hnu lei ah a zul mi cu abik in kei mah ka si tthan hoi. Ka vun naih deuh tlawmpal ah awrh lei lam tte ah a ka pial tak. Khua zong a hung dei deng cang. Khua dei hlan ah a tuah hnga ding vialte a tuah a hau lai va si kaw mi tam kalnak lam kaupi ah zeitin dah sau a kal ngam ti lai.

Ka thinlung cu biahalnak tampi he a vun i tuai tthan. Kha nu kha tlaih khawh colh a hau. Mirang pa nih khan kha nu mawtaka hnu lei i mithi kut kha a hmu lai maw, hmu lo. Hei hmu ko seh law, palik a chim hna lai maw? A chimh hna lo ahcun keimah cungah palik chimh ding ttuanvo a rak i khing tthan cang.

Hi kong hi cu a fiang tuk mi asi. Zan ttim ah minak nu nih mirang ngakchia pa kha a thah. A ruang cu theih khawh asi rih lo. Khua dei hlan ah khua leng kaa khatkhat ah a ruak kha va hlonh a timh. Mithi ruak kha rianrang tuk, hnawh tuk in a mawtaka hnu lei kuang chungah a khumh tikah a kut a khumh chih khawh lo a thei lo. Kha kha a van chiatnak cu asi i, kei nih ka hmuh. Cu nak fiang deuh mi thil a um kho ti lo. A fiang bak.
Alak in mi fa va thah riangmang i, a thattu hmanh theih lo ahcun a thi mi caah a fak tuk.
A tuah ngam ahcun ing ngam ve ko seh.

Asinain ka pawngkam ah palik zung umnak ka hngal lo. Cu pin ah palik zung ka kawl ahcun nihin kan sushi tuahmi vialte pakpalawng ah an i cang dih kho. Dawr dangdang ah kuat an herh. Cu lawng ah thaizing kiptuh rawl ei awk kan ngei lai.

Hi bantuk thil tthalo tuah mi hmuh ko nain palik sin ripawt tuah lo ahcun Pathian hna hmanh ka tla lai lo. Cu pin ah minak pawl an lawr chin lengmang sual lai.

Sushi ttuannak dawr uktu pa ka chimh lai i, a mah nih tuaktan te ko seh.

Dawr ka phak tikah dawr uktu a phan rih lo. Asi ahcun dawr upa asi ve mi mirang nu ka va chimh lai, ka ti tikah a dang minak pa pakhat he bia an i ruah len ko. Sau nawn ka hngah hna nain an ngol hlei lo. Cu lio ah cun palik thuam aa thuam mi mirang pa pakhat dawr chungah a rak luh ka hmuh.

Van tthat! Pathian khuakhan asi, tiin a sin ah ka va kal zokzok i, ka hmuh, ka ton mi a zapi kha cu palik pa cu ka va chimh.

****
Hi tluk a pipa mi, a biapi mi hi, palik pa nih cun kaa khat te lawng in;

“Phang hlah,” a ka ti men. Ka thin cu a tur in a tur. Ka lung thli cun hi bantuk palik thathu pa celngel he hin kan va tong, a mah zong hi that si ve seh law a ttha hnga, ka ti.
“Ziah palik na si lo maw, hi tluk a biapi mi zei ah na rel lo,” tiah ka hal tikah;

“Mi zawn na ruahnak, na siaherhnak na ka chimh mi cungah kaa lawm. Khuazei ram mi dah na si,” ti tu in ka ram le ka miphun tu kha a hlathlai.

“Barma mi ka si ko eh, cu cu a biapi lo eh,”tiah thin tawi nawn in ka leh.

Ka lungthli cun Bin laden te chung ah maw a ka rel hnga. Cu kong tham cu Texas lei Florida lei ah pei va hlat ding asi ko cu, tiah ka lung chung ah duak a hung chuak. Mi thatnu a luat cang lai hi ta, ti mi thinphannak nih a hun zulh colh tikah;

Vawlei pumpi dahra aa mer ti lo i hi tluk in ni thaizing ah thil a nuar hnga, a kal cang, a kal ko cang, timi lungdonghnak he ka lu cu a mah tein aa lei riahmah ko.

Cu ti um thiam lo, lung sivang in ka um mi kha palik pa nih a theih tikah a chim mi cu;
“Unau pa, puai caan asi eh, ka hmuh na timi bantuk kha, hika dawr hmanh ah hin a um men lai dah kaw!”

Aize!!! Cu tluk cun maw ka theihhngalh mi a va tlawm ve. Khuazei ram mi dah na si, a ka ti lioah voidang tawn bang in “Chin ka si, “ka ti lo kha cu Pathian khuakhan asi, tiah ka ningzahnak cu ka Pathian ka hei cheuh. Ka cal kaa bengh bu in;

“Asi ah cu ti mipi laulak in an kan tuah cu a ttha maw,”tiah ningzah pheng ah palik pa cu ka hal tthan.

Hi puai caan ah kha bantuk pawl kha zapi theih cia ah ruah asi,”tiah a vun ka leh tikah hluah vu kha hluah in ah chih len ko mi khi ka lo cang. Za seh! Ka hal chin lengmang lai, ka theihhngalh a tlawm tuknak a lang chin lengmang lai, ka ningzah a zual chin langmang lai. Za cang ko sawh seh!

Krisamat hi kumpi kum khat chungah Krifa mi caah asunglawi bikmi puai asi i, December thla ah tuah asi cu zapi theih asi ko. Cu hlan deuh November thla ah “Thanks giving” puai asi. Ngeihchiah chawva pekchanh caan, hlut caan asi. Cu hlan deuh ah “Halloween” puai a um rih. October thla thih zan-November thla aa thawk ni asi. Kan Lairam i, “Thlai thar, Tho le Krisamat puai hna he pehtonh in cattialtu pahnih thum nih an ttial cang ko rua. Ka rel manh rih hna lo. Ka ngaithiam rih kun uh.

Halloween, Thanksgiving le Christmas puai pathum hna hi caan caan khat chungah pehzulh tein tuah asi pinah a tuah tu cu Krifa asi mi an si tikah Krifa puai an si, tiah ruahpalh a fawi te. Halloween hi cu Krifa puai asi lo.

Halloween puai hi kan hnu lei kum 2000 hrawngah Great Britain, Ireland le France ram hna ah an rak tuah hmasa, ti asi. Cu puai tuahnak ah a hruaitu hna cu tlang bawi luala pawl, tlang bawi pawl an si, ti asi. An tuahnak sullam cu, cu zan ah vulei ah a rak kir mi mithi thlarau muthla pawl conglawmhnak, upatnak puai asi.

Hlan chan minung hna nih hin Halloween zan ah hin a thi mi thlarau an nung tthan i lei cungah an vak, tiah an zumh. Cu zan ah cun mithi thlarau lawng siloin hnam pawl zong an i nuamh zan, an puai asi ve. Cu hnam hna i an hriamnam cu hmunphiah asi, ti asi. Palak hi zan mui lak ah i khon i den lo in a zuan khawhnak zoh hin palak hi hnam aiawh asi, tiah an ruah. Cu bantuk cun chimbu, ca u(utlak) le chizawh nak zong an si cio hna ti asi fawn.

Irish tuanbia ah hin Jack timi pa a rak um i, khuachia a domi asi, an ti. A thih tikah vancung ah a kai kho lo. Tang ah a rak ttum tthan tikah khuachia nih an ttum ter duh lo ca-ah mei inn te aa van i, riakbu kawl ah a vak, ti asi. Cu a mei innte cu Jack O’lantern an ti i, puai tuahtu hna nih sunhsak ngai in an van ttheu.

Atu chan puai tuah tu hna nih a cung lei kan chim mi vialte muithlam a len khawh ding caah hin a phunphun in an i thuam an i ttamh i, mipi lak zongah an vak ve ko.

Hi puai tuah tu hna hi Krifa zong an si ve ko. Krifa an sinain hi tiin Halloween puai an tuah hi cu, hlan lio an pupa zumhnak kha an nunphung pakhat can ah an kilven mi asi, tiah ka ruah.

Salai Vantu,(rEF::Laiforum)
12/17/01