Kanpetlet Ah Vailam Tung An Serhsat

Miphun hawidawt vialte hna hi vailamtah tung kong hi midang zong nih an rak thlah cang ko lai na in,a hmun i a va kalmi hnanih hmanthlak le a sining tete fiangte i an va checkhlat tikah lungfahnak tampi a um cu tikah a thar in kan rak thlahthan, hi vailamtah tung a phuntu hi, Delhi khua Lai Christian Church nih an thlahmi Missionnary Rev. Chan Hmung le a hawile nih an phunmi a si. Hi a tanglei hmanthlak an phunnak hmun hi Kyin Dwe khua Mungchawng tiva ral Dai Chin miphun ram lei i an phun mi a si. Hi Vailamtah tung hi an phur hnu ah zinaan an toih i mei in an duah/khangh. Mah a hrawktu le a khangtu hna hi, CHIN PUNG miphun an si.

A tanglei vailamtah tung hi Chinpung miphun Kyin Dwe khua lei i an phunmi a si. An hrawhning cang khuami hna nih ankan chimh tikah khuaruah a tam duhngai ko tiah a hmun i a va kalmi Pu Bawi Thiang le Pu Tial Peng nih an chim. A tanglei hmanthlak ah hin a fiang ngai ko. Khrihfa biaknak le Pathian serhsatnak langhternak ah Vailamtah tungah NU Chiatha zong zohchia ngai in an suai chih.

Khrihfa biaknak le Pathian an nehsawhnak, serhsatnak an langhtermi ruangah hin, Dai Miphun khrihfa mi hna cu an thin a hung ngaingai. An karlak ah thisen luanh tianghmanh duhnak lungthin an ngei ve. Dai miphun Khrihfa minung 800 hrawng tonnak an ngei hna. Mah bantuk lio caan i daite in kan um ko ahcun an kan nehsawhnak le an kan serhsatnak hi a thang chinchin lai i Khrihfa kan Ci an kan hmih ko lai caah, kanthih le Pathian ca'h tiin minung 80 an i thim i Kyin Dwe khua Police Station (Sakhan) ah an va luhhnawh hna. Mah bantuk i kan biaknak le kan Pathian a kan serhsat piaktu (Tazakhan) hi kan kut i na kan pek lo ahcun, Kyin Dwe khua hi kan khangh dih lai tiah, an va ti hna. Cu tikah Police Sakhan Hmupa cu an hmaiah khukbilh in a tap i nan duh ahcun ka hnu, ka hmai nan duhnak paoh ah nan ka kah khawh tiah a ti hna.

Hi bantuk buainak thawngpang hi, Kanpetlet Township Baptist Assiaciation (KTBA) nih an theih tikah Khrihfa le Budhist karlak lawng siloin Miphun ning in buainak a chuak sual lai tiah, tlang an va tlak hna i, hi bantuk i kan biaknak he pehtlai in Phu kan hlam ahcun kan biaknak kalh a si caah Ca tu kan tial lai i acozah nih tlang kan tlak ko seh tiah an ti hna. Dai miphun zongnih cun a tha ko tiah an thinlinhnak cu an thumh than i, Thisen chuahlote tu in minung 800 nih min an thut leng ah Chin Vuanci minung 12 lak ah minung 8 nih minthut chih in Report ca Tamada Theinsein sinah an kuat.

Hi bantuk i buainak le harsatnak an tonmi hi Pathian zalongte in an biak khawh nak ah a can khawh nakhnga thlacamnak in bawm cio hna usih.

Lungthiangte in,

Kap Mawng

New Delhi - India


Source:: YCCF-International

BETHLEHEM

6/. Bethlehem Tukhal

Bethlehem tukhal sinah “vanmi nih Bia a chim dih in Vancung ralkap bu nganpi cu vanmi sinah an rung lang I Pathian kha hla in an thangthat. Asangbik van ah khin Pathian cu Sunparnak hmu ko she. Cun a dawtmi hna umnak vulei ah hin remnak um ko she”.(Luke. 2:11-14). Tukhal pawl minpu in kan bia ah kan luh hlan ah Ziah Pathian nih vulei a dawt i remnak a lenter?. Aho dah a dawt?. Aho le a ho kar lakah? Tlawm te vun pial ta usih.

Eden ah khan Pathian cu THA LAWNG asi. Amah ah “Atha le thalo” nuncawh/50/50 aum ve lo. “ATHA lawng” Nun; Bawipa nih Adam leitlak kha nunnak thaw apek hnu ah Eden i a sermi dum ah a chiah. Amah cu TIVA(Thlarau) in a sinah a va luang. NUNNAK THING (KRIH), nunnak rawl(Vitamin tling) a ei I a nung.

Cu kaah cun Adam + Evi le Bawipa kar ah dangtu a um lo. Atha le thalo hngalhnak thingkung kha an hmuh ko nain ei zoh in an zoh lo. An thinlung a thlu kho lo. Thihnak thingkung asi nain va ei lo ahcun thihnak asi lo. Amah belte Evi le Adam nih thei an ei hlan ah sualnak/sualter/ tluk tertu/hlengtu a um cang.

Amah duhthimnak in Setan nih van ah Pathian a doh I ngeihthiam tilo ding in Pathian nih a thawl. Cu hnu ah bia in Evi thinlung a thluk. Thinlung atluk hnu ahcun pumsa zong a dir kho ve tilo. Cuti cun thlarau zong an tlukpi I setan nunzia(titsa thinlung) nih cawlcang kho lo in a temton. Evi le Adam ah Pathian thlaru pehtleihnak chok/acat I amah Setan nun a peh. Hybrid a tuah. Pathian nih a chimh bantuk tein Evi le Adam cu Pathian Thlarau he pehtleihnak ah an thi. Sehtan muisam(nuncawh) ah an nung. Pathian thinlung ahcun mithi an si.

Cu rualrual in Setan cu minung thinlung ah a thu I a uk. Cucu Titsa thinlung hi asi. Setan cu “THALO” Amah ah um hmanh selaw, THA(THATNAK) a ngei ve. Minung zong thluachuah a pek luaimai ve ko hna. Asi nain cu thatnak cu Pathian nih a pom tilo hnu ahcun “Misual, Mithi, Lainawng, Rul, Mithi, Pathian Ral, Zeihmanh lo, Damlo, Thianglo asi. Cucu kan sining a hung si ve. Hi nun hi Pathian zong nih tompi zong a duh lo. A ngaithiam fawn lo. Thah ding ati I Eden in a thawl bak ko. Cu nun cu pumsa in kan tlinh dih. Ngakchia pa, uico nih a she I a poison nih a thisen zungzam a hlenh dih i uico thinlung in a nungmi: Nu le pa awka, dawtnak a thei kho tilomi bantuk kan si. Setan nak in a thawng deuhmi power nih a kan chuah lo ahcun mah tein chuah khawhnak thazaang kan ngei tilo. Cawhnuk le Cooffee ti chung ah a cawh dih bantuk in Setan thinlung le kan nun cu a ciahpiah dih cang. Hlennak ruang ah minung cu Setan/ nuncawh ziaza he nung ko hmanh selaw kan chungah a chiahmi Amah nunnak(ci;thaw, thlarau) ruang ah dawt a bang kho lo. Kan tlakchiatnak ah Bawipa a zaw. Alung a fak.

Cu ruangah Kanmah duhning le ruahning in si loin AMAH DUHNING tein tlanhnak lam a ser I a kan Rem. Kan phut kan tawk ruangah si loin Dawtnak nih nih a kaltak khawh lomi Amah ruangah Amah duhning te in a kan remnak asi. Cucu Vanmi nih an vun remhmi kha asi. Cu Remnak cu minung le minung iremnak si loin Pathian le minung remnak asi. Pathian iremnak nih minung hawi he remnak a um.

Alung kan va ton ruang, kan thattuk ruang, kan fel ruang, dinfel ruang, fim ruang, rum ruang, thianhlim ruang, Amah kan zumh khawh ruangah Pathian cu kanmah he irem ding in arat asi lo. Mithi, mitlau, damlo, thianglo, miruak, (hell hnompung ah khangh ding; lak tlaklo le hlawm tlak lo tiang in kan chiat ruang tu ah, Micak, mitling, Mithiang, Krih nunnak thlarau tu kha kan tlinnak si ding in ara i kan chungah a nung. A dawtmi fapa neihchun nih a um hnawhmi minung cu Pathian nih mitling, mithiang ah a chiah. Cucu Pathian le minung kan iremning asi. Kan nih cu Tuu bantuk, tangka tlau bantuk kan si. Zeitin kan tlau; khoika in kan tlau; Khoika kan um zong kan hngal lo.

Pathian cu aral asimi vulei minung he Krih ah arem ruangah a thinlung a dam I aa lawm. Bawipa lomhnak ah van khuapi aa lawm. Cu ruangah vanralkap bu nih cu teinak lomhnak hla cu Pathian nih Thlarau in a dinhmi a Krihfa bu/Zumtu a zoh khenhtu, Amah ai-awh ah a chiahmi Tukhal(hruaitu) hna sinah an phuan hmasa nak asi. Khaltu a ngeilomi tuu nih zeitin dah tirawl duhdim a hmuh khawh lai. Cu tukhal nih cun ramhring, ti rawl tha a umnak a hngalh loah zeitin dah tuu khalh khawh hna lai. Bethlehem Tukhal sinah vanmi an lang hmasa. Tukhal sinah chan le ruang nei tein an lang. Sualnak chung in thlarau le pumsa khamhnak rian asi.

Bethlehem, Tukhal David cu, ramtang (vulei aw thawng a deihnak) ah a hruutmi Tuu(minung >tuu kong kan chim tikah na lung a tliang te lai) tlot-tlau lo te in a khalh khawhnak dingah Bawipa nih Amah thawnnak hmang in Cakei, chandeih, vom thahning a cawn piak. Chaikuk le tiva lungtekep hmangin a ral nganh bak loin thah ning a cawn piak I training a pek cikcek hnu ah Isarael mipi(khaltu) uktu ah alak. A uu le cheukhat cu khuapi chungah Sawl siangpahrang ralkap an si I, ral an tei can ah ngaknu dawhdawh hna le mipi nih lamkhuang, tingtang, hlasung, le parthi he an don hna I sunparnak pek an si lio ah anih cu, mihrut, rimchia, hlapi a hmu kho lomi tuu he, Palestine ramking, lukhengkak in ni a linhnak hmun ah, a zal chungah chunchaw fun, hranthawl(tidur), a neihchun hriamnam thabik chaikuk, tiva lung, saphaw keden, le a kut ah thiangthunh tiin a tuu hna he kommi pa asi. Khuapi chungah music thawng a thei bal ve lo. Ngaknu dawhdawh hna kutnem a tlai bal ve lo. Tikhing thereng onh thawng, vate hram thawng le thingkung rampar sin in a hmuhmi Bawipa dawhnak tu kha a hawitha bik, a tingtang l e zaihla sung an si. Chandeih, cakei, vom, cenghngia, le mifir lakah a tlawng. Sawl ralkap bantuk in hriamnam le darphaw a ngei ve lo.

Cu bantuk Bethlehem ngachiapa cu (Immanuel) Pathian nih a va komh I bang loin a sinah a um hnawh cu awh. Vulei ah hin Siangpahrang nih a va kal hnawh I bang loin a um hnawhmi michia na hmu bal ve hna maw?. Cu bantuk zeihmanh lo asimi minung chungah Bawipa a um tikah khuaruahhar a sinak a langh khun. A um lomi chung thil lianngan aumter tawn. A kan tlanhnak zong hi tihin asi. Minung sinak inpawm le co zong a har reng.

Jesu chuah lio i Bethlemhem tukhal hna i a khalhmi tu hna kha, Temple ah sual thawinak ding: midang nunnak ai-awh ah thah dingmi tuu a khaltu an si ti asi. Cu caah kha tukhal hna kha sual raithawinak caah a thaumi le dotla siding tukhaltu an si tinak asi. Cu Tuu hna I an chung thawnnak thahrul thau(thau hi kan thawnnak le siksa kan tuar khawhnak asi) kha maicam cungah an khangh. Thau a ziamral lio ah meisa in cu cunglei ah Awipa caah rimthaw bik si ding in an an kai. Na chung thawnnak thau (titsa thinlung thawnnak) cu Bawipa nih maicam ah Amah nunnak thlarau mei alh in ziamral viar in a khang bal ve cang maw?. Tukhal nun cu, nun tlawm, chuan ding ngei lo nun, an thilpuan le takpum cu tuu rimchia he aa zi. Thlen le daw he tuu rimchia he, an nilak hmai ut le hmaikang he: Cu hna sinah cun Vancungmi nih lunglomhnak van hla an remh hawi. Cu hna nih cun Jesu thawngtha an theih hmasa, an hmu hmasa i an biak hmasa. Bawipa lam, a theory le thiltuahmi hi Tinchia(Math) bantuk asi.

Tukhal le tuu kong hi asau lak. Kan peh vima ……Lai

X’mas lomhnak nan cungah um ko she

Sui Chin

Ottawa



Source::YCCF-International

KAN CAAH A CHUAK

Baibal Isaiah 9:6 ' Kan caah ngakchia pakhat a chuak. Fapa pakhat pek kan si. Amah cu Khuaruahhar Fimchimtu, A Thawngmi Pathian, zungzal Hmunmi Pa, Daihnak Bawi ti a si lai.'

I. Kan caah a chuak
Kan caah timi bia hi a sunglawi tukmi a si. Jesuh Khrih a sunlawinak cu kan ca i a chuah caah hin a si. Zeitluk hmanh in thil ti khawhnak ngei sehlaw kan caah a si lo ah cun a chuahnak cu sullam ngei lo a si ko hnga. Bawi a sinak, Fimchimtu, a thawngmi, a hmunmi le daihnak bawi a sinak vialte hi kan caah a si. Bawipa min thangtha ko seh. "Kan " timi nih hin mirum, milian he sifak he a kan huap dih. Kan dih lak caah Jesuh Khrih cu a chuak.

II. Fapa pakhat pek kan si
Pathian nih a kan pekmi Fa hi fa tampi a ngeihmi lakah pakhatte a kan pekmi a si lo. Fa pakhatte lawng a ngeihmi a si. Na fapa kha Minta ဂ်ြန္စံ in kan in thlen lai i ကင္းေကာင္ (ဟာသမင္းသား) kan in chap lai, tiah in ti hna sehlaw zeitluk mui chiate, pa thlaidorte, pa hnakruh tialte, pa lu tum, pa hngawngthia, pa tawk zu le pa ngal hreu te a si hmanh ah na siang bal lai lo. Pathian nih cun thlen hmanh si loin a lak tein a ngeihchunmi a fapa kha a kan pek. Pathian dawtnak a thuhsan zia ruat than u sih. Cu Fapa cu kan i lak ah cun a kan uktu, fim a kan chimtu, a kan thawntertu, kan caah zungzal in a kan umpitu le daihnak a kan petu a si lai. Lak le lak lo cu kanmah nawl a si. Kan caah pek si hmanhsehlaw kan i lak lo ahcun kanmah ta a si kho lo.

III. Kan uktu bawi a si lai.
Uktu hi an biapi ngaingai. Vawlei tuanbia kan zoh tikah uktu thalo hna ruangah thisen tampi a luang; mitthli tampi a tla. Rawhralhnak tampi a chuak. Thanchonak lam a pit. Buaibainak le hnahnawhnak in a khat. Kan ram zong ah kan hraamnak a sau cang. Uktu tha uknak ram le miphun chung ah cun daihnak le lawmhnak a um. A lamkip in an thangcho.
Khua le ram sining nih uktu muisam le nunning a langhter. Kanmah cio zong hi kan nunning nih a kan uktu muisam a langhter ve. Tangka hmuhnak lawng a ruatmi cu tangka nih a uk tinak a si. Kan pumsa duhnak le vawlei thilri chawva hi Jesuh Khrihnak in a kan uktu ah kan i ser deuh tawn. Isik velh le lu khuai-hnachah tikah Pathian, zeitindah khua kan ruah lai? tiin Jesuh sawmnak in biachim holhrel kho le mi thawngtha kan i sawm deuh tawn hna. Anmah cu kan i ukter tik hna ah bia fakfak i hlinhnak, thin i linhter chinnak le liampalternak te hna a chuahpi.
Uktu vialte lak ah uktu tha bik cu Kan Bawipa Jesuh Khrih hi a si. Hawidawt, atutan a chuah camtuak ah uktu ah i lak hmanh u sih, hnangamnak kan hmu ko lai.

IV. Khuaruahhar Fimchimtu
Vawleicung ram a uktu vialte hna nih hin fimchimtu asiloah ruahnak cheutu an ngei cio hna. Fimchimtu le ruahnak cheutu tha a ngeimi hna cu an nunnak ah an tonmi thil kha a ton zia le a phi chuah zia an thiam.
Cu bantukin ruahnak cheutu le fimchimtu a ngeimi hna hmanh khi a caan ah cun an palh caan le lam an tlau caan a um pah theu ve. Zeicahtiah minung fimnak cu a tlamtlinglomi fimnak a si. Jesuh Khrih cu Pathian fimnak le hngalhnak a thupmi hunnak tawh a si, tiah Cathiang nih a kan cawnpiak. Sertu nih fim a kan chimh tikah sermi ah i can in fim a kan chimhnak hi khuaruahhar fimchimtu a sinak pakhat a si ve.
Vancung in vawlei ah, sertu in sermi ah a rat le aa can duh i fim a kan chimhnak ning(method) hi khuaruahhar fimchimhnak cu a si hrimhrim ko. Ram tha,ram thumnak a phanmi nih Laitlang lei khuate ah rak kir than cu a fawi ti lai lo, tiah ka ruah. Zeicatiah a chiat/that le a nuamh le nuamh lo, a fawi/har aa dang tuk cang lai. Pathian tu nih cun van kaltak in caw inn ah a chuak.
Hnap, voih le ek ,fihnungmi thildang a phunphun umlonak in cu vialte a tlinnak vawlei ah a rat le cu fihnung vialte pakhat hmanh a ngei lomi nih cu vialte a ngeimi minung ah a rak cannak in fim a kan chimhnak cu thluak phanh lomi khuaruahhar thil a si. Rungrul le tholung ah i can cu um ko rih seh, Africa minak pawl i ican hmanh khi kan ruat kho lai lo. Ui le vok ah i can hoi hna cu kan ngamh bak lai lo. Pathian dirhmun le minung dirhmun cu minung le ek nak hmanh in kan i dang deuh rih lai. Christmas hnu cun minung si loin Fapa Jesuh Khrih tu hi fim a kan chimtu ah i lak cang hna u sih. Minung fim chimhnak cu ping a su kho. Leirawi zong a hmang kho.

V.. A Thawngmi Pathian
Fapa Jesuh Khrih cu thihnak a teitu, pum he thlarau he a that khotu, vawlei hriamnam loin teinak a la khotu , a um lomi chungin zeizongte a umter khotu thawnnak a ngeimi Pathian a si. Thih tiang in inkhawhnak thawnnak a ngei. Ngaihthiam khawhnak thawnnak a ngei. Sibawi vialte lak ah sibawi, teitu vialte lak ah teitu, thawnnak vialte cung thawnnak Pathian a si. Kan tonmi thil vialte cungah teinak thawnnak thazang a kan pe khotu cu kan Bawipa Jesuh Khrih lawng a si. Chunglei he lenglei he hmuhkhawhnak thawnnak a ngei. Tuah na duhmi kha a hnatlakmi a si pauh ah cun tlolh loin an tuahter khotu thawnnak cu Jesuh Khrih sin lawngin na hmuh khawh lai.

VI. Zungzal Hmunmi Pa
Zeizong vialte hi no nakin tarnak ah, thar nakin hlunhnak ah,thatnak in rawhnak ah, nunnak in thihnak ah an kal i a hmunmi an um lo. Minung le minung ka ni dawtnak le pakhat le pakhat kar ah kan ngeihmi zumhawktlak sinak hna zong khi hmun loin an ziam tawn. Pa le fa kar, nu le fa kar, ule nau kar, kawi le dua kar le maw le fa kar lak i kan ngeihmi dawtnak le tlaihchannak hna hmanh khi an hmun kho tawn lo. Kan i hlawnh i kan i chep tawn hna.
Sihmanhsehlaw kan caah a chuakmi Fapa Jesuh Khrih i kan cungah a ngeihmi a dawtnak, zawnruahnak le zumh awktlak a sinak cu zungzal in a hmun.Abraham chan i zumhawktlak a sinak cu Khrihfa hmasa hna chan zong ah a dong lo i atu in hmailei zong ah dong loin a hmun zungzal ko lai. Van le vawlei rawk hmanhsehlaw ka bia cu a hmun lai, tiah a kan ti.
Vawleicung mifim le thil ti khomi hna cu zeitlukin thawng hna hmanhsehlaw uktu le bawi an si zungzal kho lo. Caan sin in an liam dih ko. Kannih kan Pathian tu cu a tar kho lomi, a rawk kho lomi, a thi kho lomi le zungzal in a nungmi Pathian a si. A bia ah a hmun, zumh awktlak a sinak ah a hmun, dawtnak a ngeihnak ah a hmun, zangfahnak a ngeihmi ah a hmun, a nunnak zong zungzal in a hmun i Pathian a sinak zong zungzal in a hmunmi Pathian a si. Cu Pathian cu kan caah a chuak i pek kan si.

VII.Daihnak Bawi
Nihin vawlei ah a mikip le a ramkip nih an duhmi le an kawl ciomi cu daihnak a si. I runvennak a that i himnak le daihnak a umnak ding caah tiah a phunphun in an i zuam. Hriamnam a thatha an i ser. Himnak le daihnak ding caah tiin hriamnam thatha an ser nain cucu hnangamlonak a chuahpi cemtu thil ah an cang. I kahnak le ithahnak ah an hman hna i kan nunnak hna a ngam ter lotu bik an si than. Rumnak le lianhnak in hnangamnak le daihnak kan kawl. Sihmanhsehlaw cu thil hna cu kan nunnak ah thinphannak a chuahtertu le mitkuh vuai tein a kan hngilhter lotu ah an cang lehlam. Daihnak an chuahpi kho lo.
Kan caah a chuakmi Jesuh Khrih lawng hi daihnak Bawi a si. Cucaah Daihnak a um lonak chungkhar, khua le ram le miphun cu kan nunnak le kan khua-ram ah Jesuh Khrih a um lo tinak a si. Daihnak Bawi loin daihnak a um kho lo tihi kan i fian hrimhrim a herh . Daihnak Bawi cu daihnak a duh i daihnak a sertu a si. Cu daihnak Bawi cu kan caah a chuak cang. A lak tein pek kan si.

Biafun: Dawtmi hawikom vialte, kan nunnak a hrawktu kunzazi, khaini le thil thalo dangdang hna hmanh tangka dih in kan cawk a si ah cun kan nunnak, dawtnak in a uktu ding, kan tlau nakhnga lo fim a kan chimtu ding, kan herhnak ah a kan bawm i thawnnak thazang a kan petu ding, kan caah dong loin a hmun dingmi le kan nunnak ah daihnak a kan petu dingmi ngakchia Jesuh Khrih chinchin hi cu lak tlolh hlah u sih. A man loin pekmi, kan caah a chuakmi ngakchia a si.



Pacung
Paletwa

__._,_.___