Thursday, August 25, 2011
Sam Son & Delilah
Part1
Part2
Part3
Part 4
Part5
Part 6
Part7
TUANBIA TIAL HI A FAWI TUK MAW?
Colonel Van Kulh Upatnak le Acung ah Lunglawmhnak Bia
Biahmai:
2009 June ah an chuah mi Muko Mekazin (Vol.14, No. 2) kha ni hin (25 August 2011) ceu ah ka rel khawh ve. Cu chung ah, Chinmi lak ah kanpu bik le kanpa bik tiah ruah mi Colonel Van Kulh nih a ttial mi capar: “Ka Siaherhmi Tuanbia” nih ka lung a ka suk ngai te ii, Kanpa Col Van Kulh upatnak le acung ah lunglawmhnak bia chim can ah mah ca te hi ka vun ttial ve. Kan nih hi ramdang um mi kan si leng ah, ram le miphun caah tiah ramtang ah avak avai mi kan si i, ramchung lei thawngpang zong tampi kan thei kho tawn lo. Cun ramchung lei in chuah mi cauk le magazine hna zong lung duh in ka rel kho ve tawn lo. Cucaah, atu ka ttial mi chung ah ka lak mi hi, ram chung lei thil si ning he aa khah lo sual a si ah cun, ra ka ngai thiam uh, tiah a hmasa bik ah kan nawl hna.
Tuanbia hi zei ca dah kan ttial i, kan cawn?
Tuanbia (history) hi zei ca dah kan ttial hnga? Zei ruahchannak in dah kan cawn hnga? Hihi tuanbia attial mi le acawng mi pohpoh nih fakpi in kan ruah a hau rua, tiah ka ruah tawn.
Kanmah Krifa kan ruahning ah cun, Minung hi Pathian nih aser mi kan si. Pathian nih aser mi minung vialte hi kan zoh tthan tik ah, ahmasa bik ah ser a si mi Adam le Eve si hna seh, atu nai bak ah a chuak thar mi bawhte zong si hna seh, minung cio cio: kan pumsa umtu ning, kan luruh le kan thluak aa ser siam ning, kan taksa le kan tivun le kan thahri vialte an umtu le an cawlcangh ning, kan lungthin umtu ning le khua kan ruah ning, kan zei zong vialte kan ni khat dih ko, kan ni lo dih ko, tiah mifim pawl nih an chim. (Evolution theory kong tu cu hi kaa hin kan chim rih lai lo!).
Cutin Vawleicung mivialte: Kan pumsa aa sersiam ning in si seh, Kan thluak le kan lungthin le khuaruhnak ning zong seh, kan ni khah dih ko a si ah cun; zei ca dah hlan kum thawng tampi lio ah achuak mi minung hna nak in atu chan ah achuak mi minung hi kan fim deuh kun hnga? Hihi biahalnak nganpi a si ii, aruang zong a um ve. Aruang cu, atu chan ah a chuak mi hna nih hin; hlan lio kum thawngtampi ah a rak chuak cia mi minung hna nih an rak tawn mi, an rak hmuh mi, an rak cawn mi le an fim an thiam nak vial te kha tuanbia ah kan hmuh dih hna ii, kan cawn, kan hngalh khawh ve caah a si. An palh mi vialte kha palh tthan an hau ti lo; an hmuh cia mi thil vialte kha a thar in kawl tthan an hau ti lo; an thiam cia mi thil vialte kha fawi te in cawn khawh an si cang. Cucaah, hlan lio mi nak in, atuchan mi hi kan fim deuh nak cu a si. Cu fimnak cu: sermi pumsa aa dan ruang ah si lo in, minung tuanbia (human history) nih kum thawng tampi chung ah a rak hmuh, a rak tawn, a rak chuah pi ii, a rak cawn cia mi vialte kha fawite in kan hmuh khawh, kan cawn khawh ii kan hngalh khawh ve caah a si. Cucu: tuanbia (history) kan cawn hnawh channak aruang bik cu a si ko.
Tuanbia ttial hi Akong (Fact) khawmh long in aza maw?
Mitampi nih kan ruah sual tawn rua, tiah ka hmuh khawh ve mi cu; tuanbia kan ttial tik ah hin ttial kan duh mi kong ii akong (fact) kan theih ah cun aza ko, tiah kan ruah sual mi hi a si. Tuanbia (history) kan ttial ah cun, akong (fact) theih cu a biapi hringhran ko. Akong lo cun, tuahbia cu a um khawh fawm lai lo cu ta!
Asinain: hika zawn ah ka chim duh mi cu, tuanbia ttial tik ah hin akong (fact)lawng hi aza lo. Akong theih long si lo in, Aruang (reason, cause and affect) kha ttha te in theih chih a hau. Tahchunnak ah: Vawleicung Ralpi Pahnihnak (Second World War) kong kha zoh tuah u si. Vawileicung Ralpi Pahnihnak cu 1939 kum ah a tho. Cucu akong(fact) cu a si ko. Kha akong (fact) kha tangli siangngakchia camipuai phit lio ah cun abiapi ngai ngai lai nain, upa kumtling caah abiapi ti hnga maw? Cauk ka ttial lai tiah vaa thawh law: na chuahpi mi hmuhnak thar cu, “Vawleicung Ralpi Pathinhnak cu kum 1939 ah a tho” ti long khi hei si seh law, a ho nih dah na ca cu re lawk ah an sak hnga? Cucaah, tuanbia ttial tik ah akong long in a za lo; aruang theih chih a hau kan ti duhnak cu a si.
Kanpa Col Van Kulh a ttial mi ka rel i ka lung atling ngaingai, cun khua zong tampi a ka ruah ter mi cu:”Haka khualipi a ser tu cu Chin Usi a si” ti mi le, Thlantlang khuapi an sernak kong kha an si. Kanpu nih alak mi capar pawl hi ka rel kho ve lo nain; achim duh mi cu ka theih piak ko rua, tiah ka ruah. Mah nih hin alangh ter mi cu: Vawlei uknak lei tuanbia (political history) kan ttial tik ah, akong (fact) long kan zoh ah cun ttuanbia ahram pi kan tlolh tawn ti mi a si ii, hihi mi tam pi nih kan ni palh tawn mi a si ve. Political history kan ttial tik ah, abiapi bik in kan zoh ding cu; aho nih dah zei thil a tuah ti mi akong (fact) long si lo in; aho nih dah bia a chah ii bia a khiah, ti mi:Decision maker, a ho dah asi? ti mi hi abiapi deuh. Cuhe vun zoh chih ahau rih mi cu; Biachahnak nawl le Nawl ngeihnak vialte (legitimacy) aho sin ah dah a um ti mi kha, a si.
Revolution Council chan lio ah Kawlram pumpaluk in nawlngeihnak a ngei mi cu; Revolutionary Council le a members kha an si. Cu hna kut tang ah; ram uknak kha phun hnih in an tthen tthan. Pakhat cu, Ralkap Uknak a si ii, cucu Division (Taing) pasarih ah an tthen. (Kanpu nih fiang te in a ttial cang.) Cu Ralkap Uknak tang ah cun, mipi lei uknak (civilian administration) hi: Kachin, Karen, Kaya le Shan caah “State Supreme Councils” (Pine Usi) an rak tuah piak hna. Kanmah Chinmi cu, state kan rak ngeih rih lo caah, Chin Affairs Council (Chin Usi), tiah auh a rak si. Hi zawn ah hin langh ter ka duh mi cu; Chin Usi le adang Pine Usi vial te hi, Ralkap Uknak Taing pasarih tang ah a um mi long te an si. State Supreme Council Chairman le Chin Usi Chairman hna cu, Revolutionary Council member an si lo. Asinain, Taing-hmu (Commander) vialte kha cu an si dih. Cucaah, biachahnak le biakhiahnak nawl (decision making power) cu Chin Usi ah a um lo, Nort West Command tang ah a um ii, nawl ngei tu cu Col Sein Mya (Commander) le Col Van Kulh (Deputy Commander, but equal rank) an si, ti mi kha ka vung langh ter duh mi cu a si. Cucaah, anmah pahnih nih order an chuahnak hmun poh ah Chin Usi cu zung a tthu ko lai. Order zei tin dah ah chuah: nem te in maw? hrangpi in dah? ti mi cu abiapi mi asi lo.
Hi he hin aa lo nawn mi thil pakhat, ka sia a herh ngai te mi a um rih. Kawlram cu Panglong Agreement in ser mi ram a si. Cucaah, Chinmi Kawlram chung kan rak ii tel ve mi hi: Kanpu le kanpa nih Panglong Agreement ah min an thut ve caah a si. Cucu “ro” aling ngaingai mi tuanbia a si. Hi zawn ah atu chan mino cheukhat nih ca an ttial mi le, bia an chim mi ah ka theih tawn mi pakhat cu: “Panglong Agreement ah min a tthu mi cu; Mipi nih thim mi an si lo caah, an min thut mi pawkpalawng a si. Hmual a ngei lo”, tiah an ti. Cucu ka lung a ttha lo; an ruah palh mi a si tiah ka ruah. Hitihin bia an chim mi le ca an ttial mi nih: Political legitimacy (Uknak Nawlngeihnak) zei tin dah a rat ti hi ttha te in an theih lo caah a si, tiah ka ruah. Political legitimacy ti mi cu, mipi nih thim mi democracy phunglam pakhat longlong in a ra lo. (Hi ti hin bia ka chim tik ah, mi zei maw nih “democracy a duh lo”, ti hawi hna in nan ka ti sual lai. Ka vun chim taa lai: 1988 in nihin ni tiang democracy dothlennak caah pumpek in rian a ttuan mi ka si.) Political legitimacy ti mi cu, uknak phunglam aphunphun in an ra kho ko. Siangpahrang chan ah Siangpahrang sin in a ra; Ram-uk chan ah Ram-uk Bawi sin in a ra; Ralkapchan ah Ralbawi sin in a ra ve ko.
1948 lio ah kanmah Chin miphun nih kan rak ngeih mi, kan rak hman mi Uknak Phunglam (political system) cu ”Ram-uk” phung a rak si. Kan miphun, le kan ram asi ning te in le, kan ni uknak Uknak Phunglam ning te in Mi a rak kan uk tu le Ram a rak hruai tu cu Ram-uk Bawi pawl an si. Cucaah, Ram-uk Bawi hna cu: an mah le an chan; an phung le an lam; an ling le an ham; an tuanbia le an khualul nih lai a rel ning te in,“Nawlngeihnak” (Legitimacy) tling te in a ngei mi an rak si ve. Kha ban tuk in, an mah le an chan lio ah an rak hman mi phunglam ning te in thil an rak tuah ci mi kha, atu ah “kan duh lo” tiah leh piak khawh le thal piak khawh a si ti lo. Aphung zong a si lo! Cucu tuanbia (history) a hmual ngeihnak cu a si. We cannot turn our clock back, tiah an titawn mi bia kha philh hlah u asi. Kan pupa chan ah an tuah mi thil kan duh lo asi ah cun; Kanmah chan ah kan tuah awk a si mi le kan ttuanvo tu kha an mah chan lio an tuah mi nak in fel deuh le diing deuh in tuah le ttuan ii zuam hna u si. Pupa hna nih an rak tuah cia mi thil ttha: An kut in an tuah mi, kan ke in hnawh piak cu aphung asi lo. “If you want to correct the past, make your future better”, tiah miring nih an ti.
Cuvebantuk tthiam tthiam in Chinram ah kan khualipi cu Haka siseh, tiah ttha te in khua an khan lai an rel ii, kumsaupi chung kan khualipi tiah kan pawm cia mi; “mipi biachahnak in tuah mi a si lo e”, tiah kan ti tthan rih a si ah cun; cucu: pakhatnak ah political legitimacy zei dah a si ti a theih lo mi ah kan thla tthan lai. Pahnihnak ah; kan pupa nih an tuah cia mi, an hmuh cia mi, an cawn an thiam cia mi, techin le fapaar caah “ro” ban tuk in an kan chiah piak cia mi, ka duh lo tiah hnawm pung chung ah a hlawnh mi he kan ni lo sual lai. Kan miphun tthanchonak caah ttuan awk tam tuk a um rih. Ziah khualipi a um cia mi kong cu kan ni el len? Cu nak in abiapi deuh mi cu; Kan pupa nih an ser cia mi khualipi chung ah Sianghleirun (University) dirh ding le Si-inn sak ding te hna tu khi a si awk, asi deuh hnga lo maw?
Kawlram chung ah a um ve mi kan si ii, Kawl pawl nih tuanbia an ttial ning le ram an ser ning khi mi tampi nih thlalang ban tuk in kan ni zoh chih tawn. Mawh cu kan mawh lo! Asinain: athil si ning le tuanbia an ttial ning hi akong (fact) long si lo in, aruang (reason, cause and affects, and the question fo why?) khi hei zoh chih, theih chih kho u si law cu; Kawl pawl an tuah tawn mi le an tuanbia hi a cawn in cawn lo in, a hrial tu in kan hrial deuh rua hnga, tiah ka ruah. Zei caah? Tahchunnak ka lak lai: Kawlram independence kan hmuh lio, Kawlram communist party hruai tu Thakhin Than Tun nih, Independence cu ral doh hnu in hmuh mi long khi independence tling le dik a si. Atu Kawlram independence hi cu, Aung San London ah a va kal ii an bia a va chim ruang ah kan hmuh mi (negotiation in hmuh mi) a si. Cucaah, “Aung San nih ahmuh mi independence cu adik lo mi le ahman lo mi independence a si,” a ti ii ral a rak tho tthan.
Hika ah hin langh ter ka duh mi cu: Thakhin Than Tun nih “Independence cu raldohnak in kan hmuh mi asi zong ah; biachimnak in kan hmuh mi asi zong ah; an ni khat ko”, ti mi kha a rak hmu kho lo. Cun Biachimnak (dialogue, negotiation) cu thisen thlet lo, nunnak pek lo, hriam le nam in doh le ral zong hau lo tein; diate le remte in kan duh mi kan hmuh khawh; cucaah, ral thawh le ral doh nak in a ttha deuh, ti mi Thakhin Than Tun nih a rak hmu kho fawn lo. Cucaah, Deng Xiaoping nih a chim mi: “Chizawh cu arang asinak le anak asinak nih lai a rel lo. Zuu a thleih khawh ah cun a za ko” a ti mi kha kan cawn ve awk asi, ka ti. Cu ve ban tuk in: Kan Khualipi cu “aho nih dah a ser e, anih nih a ser e”, tiah ii ell len nakcha in; Kan Khualipi hi aa dawh maw? Kan ram le miphun caah a ttha maw? Ahmun le ahma tah aa rem maw? Aarem rih lo mi a um ah cun, zei tin dah irem chinchin in kan tuah lai? timi tu kha kan zoh le kan tuaktan ah a ttha deuh rua, ka ti. Thakhin Than Tun ban tuk in, zei thilttha dah mi nih an chuah pi timi zoh lo in, an tuah ning ka lung atling ve lo tiah "ral" thawh le nuar cu ttih a nung tuk. Upa pathling bia zong a si fawn lo. Cucaah; tuanbia (history) kan ttial tik zong ah biahram (cause) zong kan zoh lai ii, aphi chuak (afftect) zong kan zoh chih a hau. Cu hmanh ah cun, “the end result is sometime more important than the means”, or “the end justifies the means”, ti mi khi philh lo te in kan ni cinken cio ah a ttha lai, tiah ka ruah t awn.
Cun Kawlram tuanbia (history) khi zoh law; Siangpahrang pakhat a kai le cangka an tuah hmasa tawn mi cu, amah hlan ah akai hmasa mi Siangpahrang nih arak sak mi inn le lo, khua le ram vial te kha an hrawh dih tawn. Cu ruang ah cun, zoh tuah uh: Kawl pawl cu Anawratha chan (1044) in Saingpahrang kan ngei an ti cang nain, Kawl Siangpahrang inn pakhat long Mandalay ah atang. Mah hmanh khi Mirang (British) nih rak kham hna hlah seh law, an hrawnh hawi lai. Cucaah, tuanbia kan ttial tik ah, Kawl pawl nih an tuah tawn mi phunglam zulh lo in; Kanpa Col Van Kulh nih akan cah ban tuk in, “pakhat le pakhat dohnak, huatnak, ziarngeihnak, nahchuahnak um lo te in a dikning le asi ning te in ttail awk a si” a ti mi hi kan zulh cio awk a si.
Tuanbia ttial hi a fawi tuk maw?
Rangoon University ah history major in master ka rak kai ve i, ka thesis caah research tuah ah khual tampi ka rak tlawng. Cu lio ah, kan-upa pakhat cu capo a thiam ngaingai ii, a rak ka ti tawn mi cu: “Zei hen history cawn ah cun Univeristy va kai cu a hau. Nattang (Aibur Mang Lung) khi tuanbia a thei bik mi a si ii, Univerity cu a kai bal ttung lo”a rak ka ti. Cucu: atu lio Chinmi tampi kan ruah ning a si cio rua tiah ka ruah. Tuanbia ttial tham cu akong (fact) tampi kan khawmh khawh poh ah cun afawi te in ttial khawh a si ko rua, tiah kan ruah ttheu rih.
History hi Social Science chung ah an chiah mi cawnnak pakhat a si. Science pakhat a si ve caah, mah theih ning le ruah ning long in tuanbia hi ttial khawh a si lo. Mirang holh ka vun i hlan taa lai:“Subjectively” in tuanbia ttial khawh asi lo, “Objective” te in ttial ahau, ka ti duh nak asi. Subjective kan ti mi cu; minung pakhat nih a zumh mi, a ruah mi, a theih mi, a pawm mi khi amah pumpak hmuh ning te in a ttial hna. Cucaah, "subjective lnowledge" in tuanbia a ttial mi nih cun midang ruahnak kha zei ah a rel lo. Ahmuhnak le aruahnak kha midang nih amah hmuh ning te in hmuh pi ve le ruah pi ve kha ahau, tiah a ruat lo. Amah atheih ning le apawm ning zong in pawm pi le theih pi a hau fawn lo. Tahchunnak kan lak ah cun: biaknak lei in kan zumhnak kong cu “subjective knowledge” a si, an ti. Krifa kan si hnu cun, Buddhabata pa le Muslim pa nih zei an chim mi kha kan caah abiapi ti lo. Zisu Kri sin ah khamnak a um, tiah kan zumh mi kha a za ko. Asinain, tuanbia (history) cu zumhnak kong ttial ban tuk in ttial khawh a si lo. Tuanbia (history) cu subjective knowledge a si lo, objective knowledge a si. Objective knowledge kan ti mi cu; nangmah caah ahman mi asi ah cun midang ca zong ah ahman dih ve lai, tinak asi. Nagmah ca long ah ahman i, midang caah ahman ve lo mi cu tuanbia (history) asi kho lo.
Cun, tuanbia (history) hi science asi kan ti ko nain; social science asi ii, “natural science” he cun an ni dang tthan. Natural science ah cun adik taktak mi pakhat (absolute truth) a um. Tahchunnak ah: Natural science chungtel pakhat asi ve mi Kanan (mathematic) zkhi oh hnik u si. Kanan kan tuak tik ah: pakhat le pakhat na fonh ah cun pahnih a chuak lai. 1+1=2 cu absolute truth a si. Cu ban tuk in "absolute truth" a um lo asi ah cun; engineer pawl nih inn an sa kho lai lo, seh zong an ser kho lai lo ii, computer zong a chuak kho lai lo. Asinain, “social science” ah cun, adik taktak mi pakhat long aum lo: “there is no absolute truth in social science”, an ti. Social science ah pakhat le pakhat na fonh ah cun, acan can ah pakhat a chuak; acan can ah pahnih a chuak; acan can ah pathum zong a chuak kho ko. Tahchunnak ah: ram hruainak (politics) ah zoh u law; party pakhat le pakhat an ni fonh ah cun pahnih chuah lo in, party pakhat ah an chuak. Asinain, Cu party pahnih nih phun dang in khua an khan ii; a fonh tu cu kan ni fonh lai lo, asinain kan policy aa khat lai ii, rian tu cu party pakhat ban tuk in kan ttuan tti lai, an ti asi ah cun, pakhat le pakhat fonh mi cu pahnih a chuak taktak. Cun, kha party pahnih nih khan kan party cu kan hrawk veve lai lo; asinnain rian kan ttuan tti mi a hmual um deuh seh tiah, front or alliance kan tuah ttia lai an ti tik ah cun, pakhat le pakhat fonh kha pathum ah a chuak; party pahnih le front kha an si cang.
Cuticun, social science ah absolute truth a um lo caah; mi zei maw nih thil hi afawi tuk in an ruah sual tawn. Tuanbia (history) ttial zong cu ve ban tuk tthiam tthiam a si: afawi tuk in an ruah sual. Apawi tawn mi cu; absolute truth cu pakhat long in a um lo an ti nain, social science zong ah biatak le biadik (truth) cu a um ve tthiam tthiam ko ti mi kha zapi nih kan philh tawn. Cu ti kan philh ruang ah cun; ram rian a ttuan mi (politicians) pawl nih mi pi an hlen hna, lih le hrawk hrawl in rian an ttuan. Tuanbia an ttial tik zong ah mah duhnak long an hoih ter ii, duh poh in lih le lih zong in ca an ttial an chuah tawn mi khi a si. Cu ban tuk in tuanbia (history) lih le hrawkhrawl kan ttial ah cun; kan techin le kan fapaar caah fimnak le biatak “ro” ah a chia mi si lo in, sivai ban tuk in ttih anung mi lih le hrawkhawl kha techin fapaar caah thlaici chia a vorh mi ah kan ni chuah sual lai. Cucu: kan hmailei caah ttih a nung. Cucaah, tuanbia ttial hi afawi tuk in kan ruah awk asi lo. Afawi tuk tiah kan ruah sual ii duh poh in: mah min thannak ah maw? midang namneh duh ah maw? mi huat duh ah maw? tthatlonak thlaici he kan cawh ii kan ttial sual asi ah cun; Pu Van Kulh nih achim mi, kan hmailei kan techin fapaar ahleng mi le hrawkhrawl achim mi ah kan ni chuah thai sual lai. Amah achim ning te in kaa nawlh lai: “history must be recorded in a most correct manner otherwise it may mean we are deceiving or even corrupting future generation”.
Kanpa Pu Van Kulh cung ah lunglawmhnak tampi kan ngei!
Lian Hmung Sakhong
2011-08-25
Tuesday, August 23, 2011
Lawng & Thingtthan Video
............................................Video Part 2
..........................................Video Part 3
........................................ Video Part 4
....................................... Video Part 5
...................................... Video Part 6
Monday, August 22, 2011
The One Star Journal
Upatnak he,
Ngun Hlei Iang
Malaysia
The One Star Journal
Upatnak he,
Ngun Hlei Iang
Malaysia
Vawlei Cung Khaan Saangbik (Pa)
Sunday, August 21, 2011
Pathian Thawng Longlong In A Si Ko
Rom. 11:36 zeizong vialte hi amah nih a sermi an si i…. amah thawngin…. amah caah an si dih. Pathian cungah sunparnak cu zungzal in um ko seh! Amen.
Hmasabikah Pathian min cu thangthat in um ko seh! Nihin hi Sundayzing Sermon Tawite tiah ka rak thlahnak kumkhat tlinnak ni asi. Pathian min ka thangthat tuk! Sermon a rel tontu nan dih lak cungah Pathian nih thluachuah in pe chinchin hram ko hnaseh. Kumkhat chung pehtonh tein thlah khawhnak caantha a ka pe tu Pathian min thangthat loin ka um kho lo. Paul nih a chim bang in, zeizong vialte hi amah thawngin, a mahcaah le amah sunparnak caah ah an si dih a ti bangin Pathian nih sunparnak co chinchin ko seh!
Sundayzing Sermon Tawite tiin kumkhat chung ka thlah lai tiah ka hawipa ka sawm i thlacamnak ka tinpiah lio ah, ka hawipa nih cun, sianginn na kai lio ah na ca he, asi kho lo, na duh cun thlakhat voikhat hrawng thlah te ko a ka ti i hna a ka tlak pi lo. Nihin ahcun Pathian thawngin kumkhat a tling cang. A karlak tete ah khual zong ka tlawngpah ton nain asikhawh chungin pehtonh tein thlah khawh ka rak i zuam peng. Ka room in internet a ngah lo can hna zongah ka hawi le room in asi khawh chungin thlah khawh dingin kaa zuam peng. Ka rian pakhat ah ka rak ruah i, ka ministry pakhat ah ka rak ruah. Cucaah, thla rak ka cam piak peng ve uh ti kha nan dih lak sinah sawm le nawl kan duh hna. Voikhat cu ka hawi Chinese pa he Luzon (Philippines ram chung) lei ah khual kan tlawng i kan riahnak ah internet um ti lo, sundayzing le asi cang. Sermon thlah ka hauh cang nak kong kha ka hawipa cu ka chim i a rannak in a motor he internet umnak lei ah kan va tli colh. Hi hna hi keimah nih ka tuah khawh mi si lo, Pathian nih khua a khan dih mi tu kha asi. Minung nih kan tuah khawh, kan ti khawh kan ti mi hi a rak si hrimhrim lo. Jesuh nih Johan 15:5 chungah, keimah loin nan tuah khawh mi zeihmanh a um lo ati bantukin, zeizongvialte hi Amah thawng longlongin asi ko.
Cucaah, Pathian sinah duhnak taktak he kan i timh asi ahcun, Amah nih zeizong vialte tlam a tlin ter dih ko lai. Pathian nih a zoh mi cu thil dang si lo, kan thinlung Amah caah si maw, kan pek maw, ti mi longlong kha asi. Pathian he ahman mi thlarau lei i pehtlaihnak ngeih ding tluk in a herh mi vawlei cungah zeihmanh a um lo. Cu nun cu ahopaoh ngei hna seh ti a kan duh. Asinan, kan minung sinak, derthawmnak nih a kan tei lengmang i keimah ka ti khawh, ka tuah khawh, ka kawl khawh, ka thiam, ka sang kan i ti sual lengmang. Cu tikah, kan tla than lengmang.
Cucaah, Paul nih a kan cawnpiak mi, zeizong vial te hi Pathian thawng longlong in asi ko ti mi hi kan nun ah i tlaih peng uh sih law, Amah tu kha sunparnak pe lengmang ko uh sih tiah sermon tawite kumkhat tlin nak lawmhnak bia chim bu he thazang lak pah ding in kan sawm hna.
Sermon rel ton tu, thla a ka cam piak tu nan dih lak sinah lawmhnak tampi ka ngei, Pathian nih thluachuah in pe chinchin ko hna seh!
Pahniang
Manila, Philippines
/////////////////////////////