free web counter
greyhound runningHurricaneRunning Ostrich

Friday, November 30, 2012

2012 Christmas Lawmhnak

Dear U le nau hna,
"Jesuh he cu na hme loh" timi capar in 2012 Christmas kan don hna.
......................................................................................................



JESUH HE CUN NA HME LOH!
Sang Uk Cung( Sangtinpa)
Baibal relnak:
Matt 2:6, “Judea ran ummi Bethleihem khua, Nangmah cu Judah ram khua hna lakah a hme bik na si naisai lo; Zeicatiah nangmah chung hin hruaitu pakhat, ka mi Israelmi hna tuukhal a sidignmi cu a chuak lai” a ti. (A dang rel chih dingmi-Micah 5:2)
Biahmaithi
Jesuh chuhnak kong hi Biakamthar chungah hmunnih ah kan hmuh khawh. Pakhatnak ah Dr. Luke nih cun Jesuh le chungkhar kha Nazareth ah an um I Bethlehem ah milu rel ah an va kal, cu lio ah Jesush hi chuah dawh in a um. (Luke 2:4).  Pahnihnak cu Matthai catialtu nih a tial ve ningah cun Bethlehem an um lio ah Jesuh a chuak.(Matt 2:6-7).  Herod nih kumhnih tang hngakchia a thah hna tikah Izipt ram an zam. (Matt 2:16) Izipt ram in an kir hnuah Nazareth ah um hmun an khuar.(Matt 2:23).
Matthai le Luke nih an tialning ai dang ngai nain fiang tein hngalhmi cu Jesuh a chuhnak cu Bethlehem a si ko.  Thawngthabia Mark le John nih cun  Jesuh chuahnak kong hi an tial lo nain Nazareth I a umnak kong cu an tial ve.(Mark 6:1-4; and John 1:46. )  Jesuh chahnak kong tialmi dangah 2005 lio I chuahmi “Archaeology magazine, ah Aviram Oshri timipa nih a tialmi capar ahcun Jesuh khrih a chuahnak hi Galilee peng Bethlehem khua a sinak kha fiang tein a langhter.(ref:Aviram Oshri,"Where was Jesus Born?",Archaeology,Volume.58Number6, November/December 2005. )
Tukum Chistmas caan ah  thlarau mit in van zoh than dingah ka duhngaimi  a um. Cucu Jesuh khrih chuahnak kong kan chim fate Jesuh tuanbia he aa then kholomi khua pahnih cu ‘Jerusalem’ le ‘Bethlehem’ khua hi a si.
1. Jerusalem Khualipi
Jerusalem Jesuh khrih chan ah khuapi dawh taktak a si.  Isaiah 52:1 le Nehemiah 11:1 ahcun “Pathian khua thiang “ tiah aumi  a si.  Hi khua cu vawlei cung biaknak a simi Judah biaknak , Khrihfa biaknak le Islam biaknak hna I khua thiang tiah auhmi khualipi a si. I siangpaharng 14:21 ahcun Pathain nih amah min chiatnak caah a thiammi khua a si. Jeruslam hi khua he an I dannak cu min phunphun in auhmi khua  a si. Abianah, David khualipi, Pathian khualipi(Isiangpahrang 14:21)… tbk in an auhnak hi baibal ah min 50 hrawng kan hmuh khawh.  ‘New Jerusalem’ ti ahcun Khua dawhtuk le khuanuam tuk a sinak kha vancung ram he tahchun in chimmi bia ah hman a si. Jesuh chan zong ah Jerusalem hi Jesuh nih a dawtmi khua a si. (Matt23:37, Luke 13:34-35).
Cu tluk I Jesuh nih a dawtmi khua, khua dawh le khua lianngan, vancung he hmanh tahchunmi khua, vawlei ngeihchiah I a rummi le lengdawh thatha an umnak khua cu Jesuh nih cun a tah ko. Luke 19:41-44 ahcun, “Jesuh nih khan Jerusalam kha a hei neih chin lengmang I a hei hmuh tikah a tha I nihin ah hin daihnak caah zei a herh ti kha hei hngal law cu mu!. Sihmanhseh law cucu na hmu kho tung lo...”. tiah a ti.
Zeiruang ah dah Jesuh nih Jerusalem khua cu a tah? A ruang cu Matt23:37, Luke 13:34-35 fiangtein a langhtermi cu “ Maw Jerusalem, Jerusalem, Profet kha na rak thah hna i nangah sinah Pahtian nih a run thlahmi lamkaltu hna kha lungin na rak den hna. Arpi nih a fale cu voi zeizat dik ka kut in huh ka timh hna I an duh lo.  Atu cu na inn cu kin taktak in a king cang lai” tiah Jesuh nih a rak ti cang mi a si.
Fiangternak: U le nau hna Jerusalem bantuk in a lianngan ngai tung I Jesuh nih an tahmi na si sual ve hnga maw? Na sining kha van I chek tuah! Na nunnak ah Degree sangsang he ngei i, na chungkhar ah mirum lianngan si tung I Jerusalem bang Jesuh a tahmi na si sual hnga maw? Na khrihfabu kha biakinn thatha le thilri tling khitkheh he ngei ko, Jesuh na ngeih lo ahcun Jesuh nih a tahmi na si ve ko lai. Tha tein ruat tuah. Jesuh nih an tahmi na si sual lai maw?
2. Bethlehem
Bethlehem khua hi Jesuh chan lio ah inn 100 hrawng an umnak khua  a si. Bethlehem sullam cu Arabic holh in ‘Sa inn’( house of meat),  Hebrew & Aramaic holh in ‘Changreu inn’ (house of bread) tinak a si. Sehmanhsehlaw hi khua hi harnak le mangtam ruangah Elimelak le Naomi te chungkhar hna nih Moab ram ah an rak pem takmi khua a si. (Ruth 1:2). Bethlehem khua hi  Rili in 775 meters (2,543 ft) a sannak, Jerusalem nakin 30 meters (98 ft) a sang deuhnak hmun ah a ummi a si. Bethlehem hi Judea ram chaklei tlang ah a ummi khuate a si.  Hi khua in  10 kilometers (6.2 miles ) a hlatnak chaklei ah Jerusalem a um.
Bethlem khua hi khua Judea ram chung ah khua hmete si hmahsehlaw, Jesuh a chuhnak khua a si caah vawlei cungah khua lianngan tampi nakin theihhngakmi le chawr awk tlak khua ah a hung cang.
Fianternak: U le nau hna nang le kei zong sikfak santlailo,midang sinah mi hmete,khungkhar dang sinah sikfabik, Khrihfabu dang sinah bu hmebik le santlai lobik, khua dang sinah khua hmebik le santlai lobik sihmah usih, kan pumpak, kan inchungkhar, kan khrihfabu, kan khua te ah hin Jesuh a chuah ve ahcun milianngan kan si ve ko ti kha philh hlah. Jesuh he cu milian ngan kan si. Zecaah tiah Kan Pathian cu khuaruah har fimchimtu,a thawngmi Pathian, zungzl hmunmi pa, Daihnak bawi a si( Isaiah 9:6). Paul nihcun, “Sifak ngai kan lo sihmanhsehlaw mi tampi kan rumter hna, zeihmanh a ngei lomi ko kan lo, asinain a taktak ti ahcun kan ngeih lomi a um lo.” an ti.( II korin 6:10b) Halelujah!
 
3. JESUH HE LOCUN…
Jesuh Zultu nunnak kan zoh tikah Jesuh thih hlan le thih hnuah an un tampi ai dang. Abianain Peter hi bawi Jesuh nih “Vancung tawh” “a pekmi a rak si(Matthew 16:18) nain Jesuh an tleih taktak tikah cun voithum tiang a hlawt ko.(Matt 26:75).  Cu bantuk zumtu menmen a rak si ve caah Peter hi Jesuh nih hin a rak zum taktak mi pa a rak si lo.(Luke 22:33-34,Johan 13:37-38,Matt 26:33-34). Asinain Jesuh a thihnak in a thawhthan hnuah ni ( 40) chung zultu hna sinah voitampi a nungthan hrimhrim ti kha zeihmanh zumhnak lo awk tha lo ding in lam tampi a langh (Lamkaltu 1:3) tikah Zultu hna le a hlei in Jesuh zultu ngenge a si I thawhthannak a zumlo mipa Thomas sinah a langh tikah an nun kha a thleng bak.( luke 24:36-42, John 20:19-24,mark 16:14). Cu hnu lawnglawng ah Jesuh khrih zultu vialte cu an nun ai thleng I an zumhnak khua a dei. Jesuh thlarau hecun hnangamnak tling an ngei, an zumhnak ral a tha, hro an kual, an nun nih mi a hip cang I, thiangthlarau thawngnak an ngei.(Lamkaltu 1:8). Cucaah khuachia an thawl( lamkaltu 16: 16-24), Peter hmanh nih khan mizeng an damter hna.(lam3:6).  
Jesuh thawhthannak a zumlo mipa Thomas zong Jesuh he an van I ton taktak tikah cun a um kho vet i lo I, India le ah a rak I thawh ve I, 18th December, 52AD ah India ram a rak phan. Kum 20 chung rian a tuan hnuah 3rd July,72 AD ah a thi. Hi rian a tuan chungah khuaruah har in a nunnak ah Jesuh ai phuang I minung 19 thihnak in a thawhter hna, minung 260 hi khuachia a thawl piak hna, minung 230 hi thinghmui hma a damter hna, minung 250 hi mitcaw khua a hmuhter hna, minung 220 hi kebeimi a damter hna, minung 20 holh thiam lo a holhter hna, minung 250 mizaw a damter hna. (Rev.Dr.Pratap Digal, Lecture notes, Serampore College, 2012). Jesuh he cun an rak hme hrimhrim loh.
Fianternak:
 1.Na pumpak nunah…
Biaceihtu 13-16 chung kan zoh ahcun Pathian nih Samson cu thawnnak le fimthiamnak a pek.  A sinain cu a thawnngak le a fimnak cu pumsa diriamhnak a simi  hlawhlangnu menmen  le miphundang nu Delilah menmen caah  a can a hman caah a chantim hlan ah a thi.Jesuh locun na rumnak, na fimnak, le kan thawnnak hi tih a nung tuk. Nang teh na zumhnak hi Peter nih Jesuh khrih a thih hlan I a rak zumhning in maw na dir hmun a si peng, Jesuh thih hnu Peter nun dah?  Fimnak le thiamnak a ngeilomi Peter zong nih Jesuh ai ngeih hnuah cun mizeng an damter ko.(lam3:6).  Jesuh hecun raltha tein thawngtha a chim I minung 3000 voikhat teah an lung an I thleng ko.( Acts2:41). Jesuh he cun nah me lo loh!
2.Na chungkhar ah…
Galilee ram  Kana khua I nupithih tupa le chungkhar nih Jesuh kha nupi thihnak ah an rak sawm. (Johan 2:2). Jesuh kha rak sawm han hlah sehlaw an mual a pho tuk hnga a ruang cu an misunghang pei a dih kha.( Johan 2:3). Jesuh he a ummi khungkhar cu an mual phonak vialte kha Jseh nih a  tuah piak viar hna. (Johan 2;7-10). Jesuh he cun na chungkhar kha a hme lo kha phih hlah.
3. Khrihfabu ah…
Nan khrihfabu biakinn that le dawhnak nih Jesuh a lawm ter kho lo. Jesuh he lo cun khrihfabu hna hi company bantuk menmen ah a cang tawn. Jesuh khrih nih zultu Johan sin in Khrihfabu pa 7 (Efesa Khua Khrihfabu, Syrna Khua Khrihfabu, Pergamum khua Khrihfabu, Thiatira khua Khrihfabu, Sardis Khua khrihfabu, Filadelfia Khua khrihfabu, Laodisia Khua Khrihfabu ) sin ah  a cawnpiakmi  ah khan nang zei khrihfabu he dah nai lawh bik? Pergamum khua Khrihfabu hna na si sual ve maw? Nan khrihfabu kha tha tein zoh than a biapi tuk. Khrihfabu hmete nan si zong ah Jesuh he cun nan hme nai sai lo kha philh hlah.
4. Nan umnak khua ah…
Nan khua hi zeitluk khuapi le khua dawh si hmanh Jesuh he locun cu khua cu tih a nunmi khua a si ko lai. Matthai 11:21- 24 le Luke 10: 13-15 kan rel ahcun Jesuh nih Khorazin khua, Bethsaisa khua, le Kapernaum khua hna kha fak taktak in a si hna. Jesuh nih zeibantuk in dah a ti han tiahcun, “Pathian nih Sodom khua cu nangmah nakin a zaangfah deuh lai” tiah a ti. A fak tuk. Nan khua hi Jesuh nih sikmi khua nan si sual hnga maw? Khua bawi le khua upa hna na khua dir hmun kha van zoh tuah! Jesuh a chuahnak khua Bethlehem cu khua hmete si nain Jesuh he cun a hme nai sai lo. Nan khua zong Jesuh he cun a hme lo kha philh hlah!
Biadonghnak ah…
Jesuh nih cun “ Naihmanh! Innka ah ka dir I ka  kingh. Ahohmanh an si ah, a aw a thei I, innka a ka hunhmi cu, an inn chungah cun ka lut lai I, a sinah rawl ka dum lai amah zong ka sinah a dum ve lai.” tiah a ti.(Biathlam 3:20).  U le nau hna, December, 2012 Jesuh khrih chuah caan kan phan than cang. Jesuh khrih kha na lungthin, na chungkhar, nan khrihfabu le nan khua ah a chuah khawhnak lai Jesuh nih nan lungthin inn ka a kingh peng. Naute Jesuh chuahnak ah hin kan lungthin innka kha awnglaw Jesuh  chuah ter ve cang tuah! Jesuh he cun na hme lai loh.
Hi capar a relmi nan dihlak cungah 2012 Christmas Lawmhnak le Daihnak cu nan cungah um ko seh. Amen.
 
 
 Source:: YCCF-International@yahoogroups.com

No comments: