A tu tan kawl Ralkap nih an tuah ding mi thimnak kong he pek tlai in keimah pumpak ruahnak a tlawm te in rak langhter ve ka duh. Kan kawlram kan ti mi (Union of Burma) cu 1947 Feb. 12 ni ah Pinlung Lungtlin nak in kan pu le nih an rak dirh mi a si. Zei ruang ah Union (Pitaungshuh) ti mi min hi an hman? A fawi nak in kan chim ah cun Miphun phunkhat hlawngnih dirh mi Ram a si lo ruang ah ti in kan chim ko hnga. Buchoh AungSan nih cun Kawlram chung i a telmi Miphun vial te kha nan mah le duh ning te in le zalawng te in nan i uk lai asilole nan i hruai lai ti in a rak ti hna. A mah Buchoh AungSan a thih hnu ah zei dah a cang ti mi cu nan theih cia a si caah a tam ka ttial lai lo.
A si na in U Nu chan i Kawlram (Union of Burma) a si ning tlawm te theih ter kan duh hna. A ruang cu: Ram Uk nak phunglam hi zei tluk in dah a biapi (azigyi) ti mi theih ter duh ruang ah a si. U Nu chan i a rak i hruai nak Ramuknak Phunglam cu 1947 phunglam ti a si. (1947 consitution) Hi Phunglam a rak tuah pi tu hna cu Buchoh Aungsan a si i a timh mi cu Social Democracy ning in Ram i uk ding ti hi a si. A si na in a mah a thih hnu in U Chan Tun nih kawlmiphun (Burma) duh ning in a mer i cu cu an rak hman. A roh hlan ah Tlangcung mi hna nih an duh ti lo i a tawinak in kan chim ah cun Buchoh Newin nih Ana a rak lak. 1962 in Myanmar Socialist Lansin Party tiah min a bunh i Party pakhat lawng nih kan kawlram cu a rak uk. Ramuk ning cang Program, Fimthiam cawnnak ning cang Program, Tthancho nak ding ning cang program, etc., ti in Program hna cu Socialist Lansin Party nih a rak suai i cu ning in cun a rak kan uk. Mino vial te le Siangngakchia vial te kha duh zawng duh lo zawng ah Lansin Lu Nge ah luh ter kan rak si dih.
Cun an mah Socialist Lansin Party i a lut lo mi cu Uk tu bawi an rak si kho lo. Cu hlei ah Ralkap nih an dirh mi Party a si caah an mah Ralkap hlun lawnglawng kha Vunci le a dangdang Lu tlai ah an chiah hna. Mipi cu zei hmanh tuah khawh nak kan rak ngei lo. Cu leng ah 1974 ah Ramuknak phunglam an rak thleng tthan i cu phunglam nih cun an mah Party can sau dirh khawh nak ding lawnglawng a rak dir kamh. Cu caah Mipi cu kan lo chin chin. A si na in zei tluk in an mah Myanmar Socialist Lansin Party a chan sau ding in 1974 Consitution in rak dirh kamh ko hna hmanh seh law a zungzal hmun ding in an rak tuah khawh lo dan cu nan theih cio a si. A rung cu: Ralkap cu Ramuk tu ding an rak si lo ruang ah a si. Ralkap cu Ram kilven tu le Ram nih a Bochan mi an si. Cu caah Ralkap an rian cu ram chung mi le ram pi kha mi dang or ram dang ral in kilven kha a rak si. Politic tuah a rak si nem mam lo.
Cu ruang ah a thiam zawng a rak thiam lo i Ana (Power) in an rak kan uk. Cu caah kan ttih lio hna caan cun a duh poh in an tlawng len kho i kan ttih ti hna lo ah cun buainak a chuah. 1988 kum thawk in Ralkap dirhmi Party nih kan ram a hrawh dih tiah Sandah kan rak piah hna i cu ruang ah cun Lansin Party cu ram uk nak nawl a rak ngei ti lo i Ralkap nih a vawi hnih nak Ana an rak lak tthan. Buchoh Saw Maung nih Election (thimnak) kan tuah piak hna lai i ralkap cu ralkap sining te in kan um lai tiah a rak ti i thimnak cu 1990 ah a rak tuah i mipi zawng nih lung tho te in an rak i lawm pi ngai i an duh mi kha a ho hmah ttih lo in an rak chim. An duh mi Party zawng kha an rak thim hna. Nan theih cio bang in 1990 lio i NLD le UNLD le Pumpak in a zuam mi nih an rak hmuh mi Me kan fawnh dih a si ah cun 90% rengro a si lai. NLD lawng hmanh nih 82% an rak hmuh. Hi thimnak nih a fian ter mi cu Mipi nih thlennak an duh ko cang ti hi a si. A si na in Buchoh Tan Shew a kai hnu in kawlram i a nu le a pa cu Ralkap kan si ti mi philosophy (Lungput) kha Ralkap vial te sin ah le mipi sin ah chun he zan he fakpi in an rak au pi. Cu caah 1996 in an tawk mi National Convention ah khan Ramuk tu ding ah Ralkap kan i tel hrimhrim a hau ti in an rak ti.
Cu ruang ah cun NLD le a dang 1990 i a tei mi Party le Pumpak a zuam mi pawl cu kai ti lo in an rak um. Cu ruang ah UN nih Naingnganzi cu Naingnganzi ning te in a phi chuah lak in tuah uh tiah Ralkap Acozah pawl cu an rak lem hna. A duh ding phun in an i um ter i a ngai ngai ah cun an duh lo. Cu ruang ah tu tiang Tlangcungmi Upa, Ralkap Upa le NLD Upa Bia ruah nak a tu tian a si kho lo. Cu nih a langhter mi cu Kan ram Politic lei in a ngan a dam lai Ralkap Upa nih an duh lo ti hi a si ko. ( A sau tuk sual lai caah a hnu ah ka pek tthan te lai) Ka ca a ka rel piak tu dih lak cung ah Lunglawmh bu he,,,
Biakhmun Thang
Khuapi Hrinsor (Germany)
No comments:
Post a Comment